Σύνοψη
Οριακή αύξηση των ακαθαρίστων μισθών ύψους 0,23% θα προκύψει στους μισθούς των εκπαιδευτικών το Γενάρη του 2020, λόγω αύξησης του τιμαριθμικού επιδόματος¹. Σύμφωνα με τη σχετική Εγκύκλιο, ο τιμάριθμος, ως ποσοστό επί των βασικών μισθών των δημοσίων υπαλλήλων² αυξάνεται από 1,04% που ήταν το 2019, σε 1,27% το 2020. Επιπλέον τα ποσοστά κλιμακωτής αποκοπής μειώνονται κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες στα κλιμάκια άνω των € 1000 με βάση τον πρώτο Πίνακα³ που δίνουμε στις σημειώσεις του άρθρου. Η μέση καθαρή μείωση της κλιμακωτής αποκοπής για ακαθάριστο μισθό € 3178,78 ⁴ δεν θα υπερβεί το 1,2%, λόγω της συνακόλουθης αύξησης του Φόρου Εισοδήματος⁵, εφόσον η κλιμακωτή αποκοπή τυγχάνει φοροαπαλλαγής. Σημαντικό μέρος της αύξησης λόγω τιμαρίθμου και μείωσης κλιμακωτής αποκοπής θα εξανεμιστεί λόγω αύξησης κατά 0,85% της εισφοράς στο ΓΕΣΥ⁶ τον Μάρτιο του 2020. Αθροιστικά, η αύξηση των καθαρών μισθών το Μάρτη του2020, μη υπολογιζόμενης της επίδρασης των προσαυξήσεων, δεν θα υπερβεί το 1% κατά μέσο όρο.
Ανάπτυξη
Ακολουθούν ενδεικτικά παραδείγματα της διαφοροποίησης που θα προκύψει στους μισθούς λόγω τιμαρίθμου, μείωσης κλιμακωτής αποκοπής και αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ.
Α. Τιμαριθμικό Επίδομα
Ενδεικτικά οι ακαθάριστες αυξήσεις που θα λάβουν οι συνάδελφοι, ανάλογα με την κλίμακα μισθοδοσίας τους είναι:
Α1. Απλοί εκπαιδευτικοί: Συνδυασμένες κλίμακες Α8 – Α10 – Α11⁷
Α1.1 Νεοεισερχόμενοι: Κλίμακα Α8 – 10% : Μηνιαία ακαθάριστη αύξηση € 4,23
Α1.2 Κλίμακα Α8 ( Βάση-κορυφή) : Μηνιαία ακαθάριστη αύξηση € 4,70 έως € 7,22
Α1.3 Κλίμακα Α10 ( 4η βαθμίδα-κορυφή) : Μηνιαία ακαθάριστη αύξηση € 7,52 έως € 9,09
Α1.4 Κλίμακα Α11 ( 6η βαθμίδα-κορυφή) : Μηνιαία ακαθάριστη αύξηση € 9,34 έως € 10,28
Α2. Βοηθοί διευθυντές: Κλίμακα Α11(ii) [ Α11 επεκτεινόμενη κατά 2 προσαυξήσεις ]⁸
Α2.1 Κλίμακα Α11(ii) ( Βάση-κορυφή) : Μηνιαία ακαθάριστη αύξηση € 7,77 έως € 10,91
Α3. Διευθυντές: Κλίμακα Α12(ii) [ Α12 επεκτεινόμενη κατά 2 προσαυξήσεις ]⁹
Α2.1 Κλίμακα Α12(ii) ( Βάση-κορυφή) : Μηνιαία ακαθάριστη αύξηση €8,62 έως € 12,25
Β. Μείωση Κλιμακωτής αποκοπής: Ενδεικτικά παραδείγματα της ακαθάριστης αύξησης που θα προκύψει το 2020 λόγω της μείωσης της κλιμακωτής αποκοπής:
Β1. Απλοί εκπαιδευτικοί: Συνδυασμένες κλίμακες Α8 – Α10 – Α11
Β1.1 Νεοεισερχόμενοι: Κλίμακα [Α8 – 10%] : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: €1860,67. Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: €21,52. [ Ποσοστό 1,16% ακαθάριστα ]
Β1.2 Κλίμακα Α8 Βάση: Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: €2067,60. Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: €26,69. [ Ποσοστό 1,29% ακαθάριστα ]
Β1.3 Κλίμακα Α8 (κορυφή) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: €3178,78 Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: €54,47. [ Ποσοστό 1,71% ακαθάριστα ]
Β1. 4 Κλίμακα Α10 ( 4η βαθμίδα) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3308,87 Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: € 57,71. [ Ποσοστό 1,74% ακαθάριστα ]
Β1.5 Κλίμακα Α10 ( 9η βαθμίδα, κορυφή) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3999,83 Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: € 75. [ Ποσοστό 1,88% ακαθάριστα ]
Β1.6 Κλίμακα Α11 ( 6η βαθμίδα): Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: €4111,56. Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: €77,79. [ Ποσοστό 1,89% ακαθάριστα]
Β1.7 Κλίμακα Α11 ( 9η βαθμίδα, κορυφή): Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: €4526,51. Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: € 88,16. [Ποσοστό 1,95% ακαθάριστα ]
Β2. Βοηθοί διευθυντές: Κλίμακα Α11(ii) [ Α11 επεκτεινόμενη κατά 2 προσαυξήσεις ]
Β2.1 Κλίμακα Α11(ii) ( Βάση) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3419,97. Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: € 60,50. [ Ποσοστό 1,77% ακαθάριστα ]
Β2.2 Κλίμακα Α11(ii) ( Κορυφή) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 4803,15. Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: € 95,08. [ Ποσοστό 1,98% ακαθάριστα ]
Β3. Διευθυντές: Κλίμακα Α12(ii) [ Α12 επεκτεινόμενη κατά 2 προσαυξήσεις ]
Β2.1 Κλίμακα Α12(ii) ( Βάση): Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3795, 77. Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: € 69,89. [ Ποσοστό 1,84% ακαθάριστα ]
Β2.2 Κλίμακα Α12(ii) ( Κορυφή) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 5392,29. Ποσό επιστροφής κλιμακωτής αποκοπής: € 109,81. [ Ποσοστό 2,04% ακαθάριστα ]
Γ. Αύξηση εισφοράς στο ΓΕΣΥ κατά 0,85% από 1/3/2020
Γ1. Απλοί εκπαιδευτικοί: Συνδυασμένες κλίμακες Α8 – Α10 – Α11
Γ1.1 Νεοεισερχόμενοι: Κλίμακα [Α8 – 10%] : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: €1860,67. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 15,82. [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 49,31 ]
Γ1.2 Κλίμακα Α8 Βάση: Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: €2067,60. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 17,57. [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 54,79 ]
Γ1.3 Κλίμακα Α8 (κορυφή): Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3178,78. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 27,02. [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 84,24 ]
Γ1. 4 Κλίμακα Α10 ( 4η βαθμίδα): Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3308,87. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 28,13. [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 87,69 ]
Γ1.5 Κλίμακα Α10 ( 9η βαθμίδα, κορυφή): Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3999,83 Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: €34. [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 106 ]
Γ1.6 Κλίμακα Α11 ( 6η βαθμίδα) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 4111,56. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 34,95. [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 108,96 ]
Γ1.7 Κλίμακα Α11 ( 9η βαθμίδα, κορυφή) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: €4526,51. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: €38,48 . [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 119,95 ]
Γ2. Βοηθοί διευθυντές: Κλίμακα Α11(ii) [ Α11 επεκτεινόμενη κατά 2 προσαυξήσεις ]
Γ2.1 Κλίμακα Α11(ii) ( Βάση) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3419,97. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 29,07 . [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 90,63 ]
Γ2.2 Κλίμακα Α11(ii) ( Κορυφή) : Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 4803,15. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 40,83 . [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 127,28 ]
Γ3. Διευθυντές: Κλίμακα Α12(ii) [ Α12 επεκτεινόμενη κατά 2 προσαυξήσεις ]
Γ3.1 Κλίμακα Α12(ii) ( Βάση): Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 3795, 77. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 32,26 . [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 100,59 ]
Γ3.2 Κλίμακα Α12(ii) ( Κορυφή): Μηνιαίος ακαθάριστος μισθός: € 5392,29. Ποσό αύξησης εισφοράς στο ΓΕΣΥ: € 45,83. [ Συνολική μηνιαία εισφορά: € 142,90 ]
Σημειώσεις
1. Υπουργείο Οικονομικών, Εγκύκλιος 1599, Αρ. Φακ.: 13.27.001.001, ημερομηνίας 3/1/2020, κατατεθειμένη στο www.mof.gov.cy
2. Η Εγκύκλιος αναφέρει ότι ο Μέσος όρος του Δείκτη Τιμών καταναλωτή το 2019 αυξήθηκε κατά 0,46% σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο του 2018. Επειδή όμως η αναπροσαρμογή των μισθών με βάση τη σχετική ρύθμιση ανέρχεται, υπό προϋποθέσεις, στο 50% της αύξησης του υποκείμενου δείκτη της αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, οι υπάλληλοι θα τύχουν αύξησης μόνο 0,23%.
3. Πίνακας 1: Μείωση κλιμακωτής αποκοπής το 2020 σε σχέση με το 2019
Ύψος μισθού € (μισθολογικά κλιμάκιο) |
Ποσοστά αποκοπής μεταξύ 01/01/2019 έως 31 / 12 /2019 |
Ποσοστά αποκο-πής μεταξύ 1/1/2020 έως 31 / 12 /2020 (%) |
Αύξηση μισθού ανά κλιμάκιο € |
Αύξηση μισθού μέχρι: |
Ποσοστό (%) ακαθάριστης αύξησης ανά κλιμάκιο |
1 - 1000 |
- |
- |
- |
- |
0 |
1001 - 1500 |
5,8 |
3,3 |
12,50 |
12,50 |
0,83 |
1501 - 2000 |
7,8 |
5,3 |
12,50 |
25,00 |
1,25 |
2001 - 3000 |
13,5 |
11,0 |
25,00 |
50,00 |
1,67 |
3001 - 4000 |
16,0 |
13,5 |
25,00 |
75,00 |
1,88 |
4001+ |
17,5 |
15,0 |
Αναλόγως μισθού |
4..Το ποσό των € 3178 αντιστοιχεί στην κορυφή της κλίμακας Α8 την οποία θέτουμε ως υποθετικό μέσο όρο του μισθού του απλού δασκάλου. Έχουμε: ( 3178,78 – 1000) Χ 0,025 = € 54,47 μείωση κλιμακωτής αποκοπής.
5. Στο παράδειγμα της σημείωσης αρ.4, το 30% των € 54,47 δηλαδή ποσό € 16,34 θα επιστραφεί στο κράτος ως αύξηση στο Φόρο εισοδήματος και το όφελος που θα έχει ο συνάδελφος θα συρρικνωθεί στο ποσό των € 38,13 ή ποσοστό 1,2% του ακαθάριστου μισθού του.
6 Μέχρι το Φλεβάρη του 2020 οι εισφορές των μισθωτών του Δημοσίου για την υγεία ήταν: Εισφορά ΓΕΣΥ 1,7% , Εισφορά Ιατρικής Περίθαλψης στα κρατικά νοσοκομεία 0,1%, συνολικό ποσοστό υφιστάμενων εισφορών 1,8%. Από την 1/3/2020 η εισφορά των μισθωτών στο ΓΕΣΥ θα αυξηθεί στο 2,65%, ενώ η μικρή εισφορά 0,1% των δημοσίων υπαλλήλων για τα κρατικά νοσοκομεία αναμένεται να καταργηθεί ως στερούμενη νοήματος. Συνακόλουθα θα επέλθει αύξηση εισφοράς 0,85% για το ΓΕΣΥ.
7. Οι νεοεισερχόμενοι εντάσσονται στην Α8 – 2 πρ. [ €1861 ] στην οποία παραμένουν δύο χρόνια. Ακολούθως εντάσσονται στην αρχική βαθμίδα της Α8 [ €2068 ] και με ετήσιες προσαυξήσεις την εξαντλούν σε 12 χρόνια [ Κορυφή Α8, €3179 ]. Ακολούθως εντάσσονται στο 4ο σκαλοπάτι της Α10 [ €3309 ] στην οποία ανελίσσονται για έξι χρόνια. [ Κορυφή Α10, €4000 ]. Τέλος εντάσσονται στο 6ο σκαλοπάτι της Α11 €4112 την οποία εξαντλούν δια ετησίων προσαυξήσεων σε 3 χρόνια[ Κορυφή Α11, €4526 ]. Σύνολο ετών μισθολογικής ανέλιξης απλού εκπαιδευτικού 23 χρόνια. Τα ποσά αφορούν μεικτούς μισθούς το 2020 και δίνονται στρογγυλοποιημένα στην πλησιέστερη μονάδα. Το ίδιο ισχύει και για τα ποσά που αναφέρονται στις σημειώσεις 8 και 9.
8. Η κλίμακα των β. διευθυντών Α11 (ii) έχει έντεκα βαθμίδες. Η αρχική της είναι € 3420 και η κορυφή € 4803
9..Η Κλίμακα των διευθυντών Α12(ii) έχει δέκα βαθμίδες. Η αρχική της είναι € 3796 μηνιαίως και η κορυφή € 5392.
10. Πίνακας 2: Ποσοστά κλιμακωτής αποκοπής από το 2012 που άρχισε μέχρι την 1/1/2023 που καταργείται παντελώς
*Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ 2017-2020
Συγκεκριμένα τη μέρα αυτή, 5 Οκτωβρίου 1966, οργανώθηκε από την UNESCO σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας ειδικό Διακυβερνητικό Συνέδριο, το οποίο υιοθέτησε το πλαίσιο των δικαιωμάτων και των υπευθυνοτήτων που συνιστούν και κατοχυρώνουν το στάτους του εκπαιδευτικού.
Στη διακήρυξη υποδεικνύονται τα διεθνώς αποδεκτά επίπεδα για την αρχική εκπαίδευση αλλά και τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, την εργοδότηση και τις συνθήκες διδασκαλίας, μάθησης και εργασίας.
Περιλαμβάνει αναλυτικά συστάσεις για τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών, σε διάφορα επίπεδα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την εκπαίδευση μέσα από την οδό των διαπραγματεύσεων με τις εκπαιδευτικές αρχές.
Ως εκ τούτου τη μέρα αυτή υπενθυμίζεται ο σημαντικός ρόλος των εκπαιδευτικών στην παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα.
Παγκόσμια Μέρα Εκπαιδευτικού 2019
Για τη φετινή μέρα του εκπαιδευτικού η UNESCO δίνει έμφαση στο μέλλον του επαγγέλματος, επισημαίνοντας την αποστροφή των νέων ανθρώπων, ανά το παγκόσμιο, να το επιλέξουν, λόγω των πολιτικών που οι κυβερνήσεις ακολουθούν τόσο κατά του δημόσιου σχολείου όσο και κατά των συνθηκών και όρων εργασίας των εκπαιδευτικών. Οι περικοπές στους προϋπολογισμούς, οι σοβαρές μειώσεις των μισθών, οι εντεινόμενες απαιτήσεις για μετρήσιμα αποτελέσματα, οι συνεχείς μεταρρυθμίσεις εξετάσεων, οι επιθέσεις πανταχόθεν κατά των εκπαιδευτικών, οδήγησαν, σημειώνει η UNESCO, στην άρνηση των νέων ανθρώπων να ακολουθήσουν το νευραλγικό επάγγελμα του δασκάλου, του καθηγητή, της νηπιαγωγού.
Επισημαίνει ότι διαφαίνεται δύσκολη η επίτευξη του στόχου που τέθηκε στα πλαίσια της Ατζέντας για την Εκπαίδευση του 2030, η οποία συνιστά τον οδικό χάρτη επικράτησης και εμβάθυνσης ποιοτικής και διαρκούς εκπαίδευσης για όλους. Σχήμα οξύμωρο αν αναλογιστεί κανείς ότι η αποστροφή προς το επάγγελμα, την οποία γεννούν και εντείνουν οι πολιτικές που αναφέρονται πιο πάνω, οδηγεί στη μη πλήρωση των θέσεων που κενώνονται από τις αποχωρήσεις εκπαιδευτικών σε όλο και περισσότερες χώρες του πλανήτη.
Η κατ’ εξοχήν Διεθνής Οργάνωση για την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό επέλεξε να δώσει έμφαση στη σημασία της αναζήτησης τρόπων να ξαναγίνει το επάγγελμα ελκυστικό για τους νέους ανθρώπους, επικαλούμενη τις διαπιστώσεις της ότι οι Κυβερνήσεις μα και οι Κοινωνίες φορτώνουν την ευθύνη της αποτυχίας των εκπαιδευτικών συστημάτων, που αυτές σχεδιάζουν, υλοποιούν κι εφαρμόζουν στους εκπαιδευτικούς. Η UNESCO χαρακτηριστικά σημειώνει πως «σήμερα με τον πιο εύκολο τρόπο οι εκπαιδευτικοί χρησιμεύουν ως οι αποδιοπομπαίοι τράγοι της αποτυχίας των εκπαιδευτικών συστημάτων». Σημειώνει, μάλιστα πως σήμερα εξαιρετικοί εκπαιδευτικοί απαξιώνονται ενώ την ίδια ώρα επώνυμοι αστέρες του χώρου του θεάματος καθώς επίσης και οι επιρροές των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης εκθειάζονται και αναδεικνύονται ως πρότυπα.
Κατηγορηματικά δηλώνεται στη διακήρυξη της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας του Εκπαιδευτικού πως οι χώρες επιβάλλεται να αναθεωρήσουν πολιτικές, να αναζητήσουν ουσιαστικά κίνητρα, έτσι ώστε νέοι και ταλαντούχοι επιστήμονες να ξαναδούν με θετική προοπτική το επάγγελμα του εκπαιδευτικού και να τύχουν της δέουσας στήριξης σε όλα τα επίπεδα.
Για την κυπριακή πραγματικότητα, σε ό, τι αφορά τα πιο πάνω, το αφήνω στην κρίση του αναγνώστη. Με μια σημείωση: Το σήμερα το δικό μας, ήταν το ακριβό, πολύ πρόσφατο παρελθόν στις πλείστες όσες χώρες της αναφοράς της UNESCO, η οποία περιγράφει το τραγικό παρόν και το δυσοίωνο μέλλον, αν δεν αλλάξουν οι Κυβερνήσεις ρότα.
*Εκπαιδευτικός
Πρόεδρος ΑΚίΔΑ
Σε γενικές γραμμές ο όρος «γυάλινη οροφή» αναφέρεται στους φραγμούς, οι οποίοι εμποδίζουν την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις. Η ύπαρξη του φαινομένου αυτού, κάνει φανερό ότι η ίση μεταχείριση των γυναικών δεν έχει κατοχυρωθεί πλήρως.Παρά το γεγονός πως κάποιες γυναίκες κατάφεραν να ανεβούν επαγγελματικά σε ηγετικές θέσεις, η γυάλινη οροφή και η ανισότητα μεταξύ των δυο φύλων εξακολουθεί να υφίσταται σε μεγάλο βαθμό όπως δείχνουν τα παραδείγματα που ακολουθούν.
Το φαινόμενο της γυάλινης οροφής στη Δημοτική Εκπαίδευση
Στην Έκθεση της Ε.Ε.Υ.¹αναφέρεται ότι το σύνολο των εκπαιδευτικών που υπηρετούσαν στη Δημοτική Εκπαίδευση το σχολικό έτος 2017 – 2018 ήταν 4464². Η Έκθεση παρέχει τα ακόλουθα αριθμητικά δεδομένα τα οποία αποδεικνύουν τη συσσώρευση των γυναικών εκπαιδευτικών στις κατώτερες βαθμίδες της ιεραρχίας
Το φαινόμενο της γυάλινης οροφής στην Ιεραρχία της ΠΟΕΔ
Ενώ με βάση το ποσοστό των γυναικών μελών της, η συντεχνία των δασκάλων θα έπρεπε να έχει έξι από τα επτά μέλη της εκτελεστικής της Γραμματείας γυναίκες το αντίθετο συμβαίνει. Έξι από τα εφτά μέλη της γραμματείας είναι άντρες³. Στα 33 χρόνια που είμαι μέλος της συντεχνίας ουδέποτε γυναίκα κατέλαβε τις ανώτατες θέσεις του Προέδρου ή του γενικού γραμματέα της ΠΟΕΔ. Στη συντεχνιακή επιτροπή για τη μεταρρύθμιση του καταστατικού της ΠΟΕΔ καμιά από τις τέσσερις κινήσεις της συντεχνίας δεν έθεσε προτάσεις για αντιμετώπιση του θλιβερού αυτού φαινομένου.
Συμπέρασμα
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να δίνουν παράδειγμα ίσης μεταχείρισης των γυναικών σε όλη την κοινωνία. Η ΠΟΕΔ επιβάλλεται να οριοθετήσει ποσόστωση 40% γυναικών σε όλες τις Επιτροπές της. Η ΕΕΥ πρέπει να λαμβάνει υπόψη το φαινόμενο της γυάλινης οροφής και να μην το αναπαράγει όταν κάνει προαγωγές.
Σημειώσεις
1. Έκθεση Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας για το 2017, σελ. 27 Πίνακας Α.6 Κατανομή του προσωπικού των σχολείων στη Δημοτική Εκπαίδευση, κατά εκπαιδευτική βαθμίδα και φύλο, τη σχολική χρονιά 2017-2018 (Δεκέμβριος 2017)
2. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι εκπαιδευτικοί της Προδημοτικής και της Ειδικής Εκπαίδευσης.
.3. Πηγή: https://www.poed.com.cy
4. https://m314lp.blogspot.com
*Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ 2017-2020
Εδώ και πολλά χρόνια ο Γενικός Ελεγκτής περιλαμβάνει στις εκθέσεις του στοιχεία για τους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία: Μισθούς, ώρες εργασίας, αριθμό μαθητών ανά τάξη και άλλα. Η Παιδεία του τόπου δια μαγείας μετατρέπεται σε στυγνούς αριθμούς οι οποίοι αποτυπώνονται σε μερικές σελίδες μιας έκθεσης. Αυτές οι εκθέσεις γίνονται «ανάρπαστες» κάθε χρόνο και τα ΜΜΕ αναπαράγουν με μανία και εύηχους τίτλους τις πληροφορίες που τόσο πρόθυμα παρέχει ο Γενικός Ελεγκτής: «Παραμένουν οι πιο ακριβοπληρωμένοι οι εκπαιδευτικοί», Πληρώνονται για να ξεκουράζονται», «Λίγος ο διδακτικός χρόνος» είναι μερικοί από τους τίτλους που στολίζουν τις εφημερίδες με βάση τα στοιχεία του Γ.Ε.
Αλήθεια, αυτά τα στοιχεία τα έχει διασταυρώσει ποτέ κανείς; Έχει κατεβάσει κάποιος τις εκθέσεις τις οποίες επικαλείται ο Γ.Ε. και να ελέγξει, όντως ισχύουν; Υπάρχουν και άλλα στοιχεία; Υπάρχουν σημειώσεις που να τα επεξηγούν;
Τις τελευταίες μέρες ο Γ.Ε. βρήκε ευκαιρία να ρίξει λάδι στη φωτιά της διαφωνίας ανάμεσα στο Υπουργείο Παιδείας και στους εκπαιδευτικούς. Σε μια απέλπιδα προσπάθεια να στρέψει την κοινή γνώμη ακόμη πιο πολύ ενάντια στους εκπαιδευτικούς προχώρησε σε μια σειρά αναρτήσεων στα κοινωνικά δίκτυα. Μερικές από τις αναρτήσεις του στο facebook αναφέρονταν στον μισθό των εκπαιδευτικών, στους μαθητές ανά εκπαιδευτικό, στον χρόνο εργασίας των εκπαιδευτικών, στις σχολικές μέρες στην Κύπρο και Ευρώπη και στον διδακτικό χρόνο των καθηγητών, συνοδευόμενες με σχετικούς πίνακες συγκρίνοντας την Κύπρο με την Ευρώπη.
Όσον αφορά τους μισθούς, παρέθεσε πίνακα στον οποίο ουσιαστικά φαίνεται πως οι ακαθάριστοι αρχικοί μισθοί των εκπαιδευτικών δεν απέχουν πολύ από τον μέσο μισθό στην Κύπρο. Σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες η Κύπρος βρίσκεται πιο ψηλά από μερικές και πιο χαμηλά από άλλες. Το σημαντικό είναι πως πρόκειται για ακαθάριστους μισθούς, οι οποίοι στην Κύπρο λόγω πολλαπλών φορολογιών είναι πολύ πιο κουτσουρεμένοι από τους αντίστοιχους ακαθάριστους μισθούς σε άλλες χώρες. Όσον αφορά τους μέγιστους μισθούς, θα ήταν καλά να μας πει πόσοι και ποιοι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν τέτοιους μισθούς.
Κάτι το οποίο ζητήθηκε από τον Γ.Ε. να παρουσιάσει και δεν το έπραξε, ήταν να παρουσιάσει και τα επιδόματα που λαμβάνουν εκπαιδευτικοί άλλων χωρών. Επειδή ο Γ.Ε. ουδέποτε παρουσίασε τον σχετικό πίνακα, τον παραθέτω εδώ.
Όπως βλέπετε, οι μοναδικές χώρες στην Ευρώπη που δε λαμβάνουν επιδόματα οι εκπαιδευτικοί, ούτε για επιπρόσθετα προσόντα, ούτε για επίδοση, ούτε για επιπρόσθετες υπευθυνότητες, την τοποθεσία του σχολείου, διδασκαλία μαθητών με ειδικές ανάγκες ή κάτω από δύσκολες συνθήκες, συμμετοχή σε εξωδιδακτικές δραστηριότητες, είναι η Κύπρος και η Πορτογαλία. Ενώ σε άλλες χώρες λαμβάνουν επιδόματα, στην Κύπρο τίποτα. Αυτό το δεδομένο ο Γ.Ε. το θέωρησε ασήμαντο και μη άξιο αναφοράς. Για παράδειγμα στη Σλοβενία, όταν οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν σε εξωτερικό χώρο, μπορεί να πάρουν επίδομα μέχρι και 20% του μισθού τους. Στην Κροατία οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αυξήσουν τον μισθό τους κατά 8% αν είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού και 15% διδακτορικού ή 10% αν διοριστούν σε δυσμενή περιοχή. Στη Τσεχία δίδεται επίδομα μέχρι 2000 κορώνες για διδασκαλία σε τάξη που έχει διαφορετικές ηλικίες παιδιών. Στην Εσθονία οι πρωτοδιόριστοι εκπαιδευτικοί που διορίζονται σε αγροτικές περιοχές λαμβάνουν επίδομα €12783 σε 3 χρόνια. Στην Ιρλανδία εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν 35 χρόνια υπηρεσίας λαμβάνουν επίδομα €2092 - €2324. Στη Γαλλία δάσκαλοι που εκτελούν χρέη διευθυντοί λαμβάνουν επίδομα περίπου €4000 τον χρόνο ενώ δάσκαλοι που εργάζονται σε συγκεκριμένες περιοχές μπορούν να λαμβάνουν επίδομα μέχρι €2312. Στο Λουξεμβούργο οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν μείωση διδακτικού χρόνου για συμμετοχή σε εξωδιδακτικές δραστηριότητες. Στη Μάλτα οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν επίδομα για ανάληψη επιπρόσθετων καθηκόντων, το οποίο αυξάνεται όσο αυξάνονται τα χρόνια υπηρεσίας. Στην Πολωνία λαμβάνουν 10% του συνολικού μισθού αν εργάζονται σε απομακρυσμένη περιοχή. Επίσης, εκπαιδευτικοί που παίρνουν μετάθεση λαμβάνουν επίδομα 20% του βασικού μισθού για δύσκολες εργασιακές συνθήκες. Υπάρχουν και άλλα πολλά επιδόματα σε αυτές τις χώρες καθώς και στις υπόλοιπες χώρες τα οποία μπορεί ο οποισδήποτε να μελετήσει στη σχετική έκθεση.
Το επόμενο θέμα με το οποίο καταπιάστηκε ο Γ.Ε. στα κοινωνικά δίκτυα ήταν ο αριθμός μαθητών ανά εκπαιδευτικό. Ο αριθμός μαθητών ανά εκπαιδευτικό στη Δημοτική εκπαίδευση (14) και στη Μέση (10) δεν απέχει πολύ από τους αντίστοιχους μέσους όρους της Ευρώπης (14 στη Δημοτική και 12 στη Μέση). Μάλιστα, τα στοιχεία του Γ.Ε. είναι από το 2010 και από τότε με την οικονομική κρίση γίνεται προσπάθεια από το ΥΠΠ να «γεμίζουν» οι τάξεις. Όταν ένα τμήμα έχει ήδη φτάσει τον μεγιστο επιτρεπόμενο αριθμό και έρθει νέος μαθητής, μετατίθεται στο πλησιέστερο σχολείο για να μη δημιουργηθεί νέο τμήμα. Ακόμη, έχει σταματήσει και η μείωση του αριθμού μαθητών στα σχολεία ΖΕΠ στα Δημοτικά, όπου ο μέγιστος αριθμός αντί 25 ήταν 20.
Ο τρίτος πίνακας που παρουσίασε ο Γ.Ε. ήταν για τον χρόνο εργασίας των εκπαιδευτικών στην Ευρώπη. Όσον αφορά τη Δημοτική εκπαίδευση παρουσιάζονται δύο στοιχεία: Διαθεσιμότητα στο σχολείο (Δηλαδή πόσες ώρες είναι στο σχολείο οι δάσκαλοι) και Χρόνος διδασκαλίας.
Με βάση τον πίνακα που παρουσίασε ο Γ.Ε., ο χρόνος που παραμένουν οι δάσκαλοι στο σχολείο είναι από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, αφού από τις 35 χώρες μόνο 4 χώρες παραμένουν οι δάσκαλοι περισσότερο χρόνο στο σχολείο. Όσον αφορά τον διδακτικό χρόνο, η Κύπρος βρίσκεται περίπου στον μέσο όρο, αφού 15 χώρες διδάσκουν λιγότερο και 16 περισσότερο.
Ο τέταρτος πίνακας του κ. Μιχαηλίδη αφορούσε στις σχολικές μέρες ανά έτος ανά χώρα όπου στη Δημοτική εκπαίδευση όπως φαίνεται στον πίνακα ο αριθμός των σχολικών ημερών είναι κοντά στον μέσο όρο των άλλων χωρών. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή η γραφική παράσταση εκφράζει τον αριθμό των ημερών που τα παιδιά κάνουν μάθημα και όχι τον αριθμό των ημερών που πηγαίνουν σχολείο οι εκπαιδευτικοί. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση της Μέσης Εκπαίδευσης (ISCED 2 και 3).
Ο τελευταίος πίνακας που παρουσίασε ο Γ.Ε. ήταν για τον αριθμό των διδακτικών ωρών ανά χρόνο ανά βαθμίδα εκπαίδευσης, με το συνοδευτικό σχόλιο: «Παγκόσμια οι καθηγητές των γυμνασίων είναι στην τάξη 712 ώρες τον χρόνο και των λυκείων 662. Στην ΕΕ περί τις 650 ώρες ετησίως. Στην Κύπρο περί τις 450-500 ώρες τον χρόνο». Ο τίτλος του πίνακα στα Αγγλικά αναφέρεται στο «Net statutory contact time in public institutions”. Το statutory συγκρατήστε το!
Όπως βλέπετε στον συγκεκριμένο πίνακα δεν υπάρχει πουθενά η Κύπρος. Ο Γ.Ε. υπολόγισε πόσες είναι οι μέρες που γίνεται μάθημα στα σχολεία, πόσος είναι ο μέσος όρος διδασκαλίας των καθηγητών και βρήκε τον αριθμό για τη Μέση Εκπαίδευση. Χωρίς φυσικά να υπολογίσει το μάθημα που γίνεται στους ανεξεταστέους.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι εδώ. Το πρόβλημα βρίσκεται στις σημειώσεις του συγκεκριμένου πίνακα, τις οποίες ο Γ.Ε. είτε δε μελέτησε είτε επέλεξε να αγνοήσει:
«Total statutory working time refers to the number of hours that a full-time teacher is expected to work as set by policy. It can be defined on a weekly or annual basis. It does not include paid overtime. According to a country’s formal policy, working time can refer to:
Με λίγα λόγια, αυτός ο πίνακας που παρουσίασε ο Γ.Ε. και βασίζει τις εκθέσεις του εδώ και τόσα χρόνια, δεν αναφέρεται στον διδακτικό χρόνο μόνο αλλά και στον χρόνο που αφιερώνεται από τους εκπαιδευτικούς για μελέτες, διαγωνίσματα/εξετάσεις, προετοιμασία, συμβουλευτική μαθητών, διόρθωμα, επαγγελματική ανάπτυξη, συναντήσεις με γονείς, συνεδρίες προσωπικού και άλλα καθήκοντα! Η κάθε χώρα ουσιαστικά δηλώνει ό,τι θεωρεί πως είναι σωστό. Το μόνο βέβαιο είναι πως δε δηλώνει μόνο τον χρόνο διδασκαλίας, όπως πολύ λανθασμένα το ερμηνεύει ο Γενικός Ελεγκτής. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Ελβετία. Στη Δημοτική Εκπαίδευση η διάρκεια της σχολικής χρονιάς για τους μαθητές είναι 815 ώρες (60 λεπτών, όπως φαίνεται στον πιο κάτω πίνακα. Η Ελβετία είναι το CH).
Παρ’ όλα αυτά, στον πίνακα που παρουσιάζει ο Γ.Ε. οι Ελβετοί δάσκαλοι «διδάσκουν» 1073 ώρες! Είτε οι δάσκαλοι στην Ελβετία διδάσκουν σε άδειες τάξεις είτε ο κ. Μιχαηλίδης ερμηνεύει λάθος τα στοιχεία. Οι 1073 ώρες περιλαμβάνουν και άλλα καθήκοντα όπως την προετοιμασία στο σπίτι ή τον χρόνο παραμονής στο σχολείο ή άλλα. Δεν είναι ξεκάθαρο!
Είμαι βέβαιος πως αν προσθέσουμε όλα αυτά τα καθήκοντα τα οποία αναφέρονται στην έρευνα για να υπολογίσουμε τον «διδακτικό χρόνο των δασκάλων», όχι μόνο η Κύπρος δε θα είναι τελευταία αλλά θα έχει τον περισσότερο χρόνο από όλες τις χώρες. Αξίζει να κάνουμε αυτό το «πείραμα» για τη Δημοτική εκπαίδευση:
Χρόνος παραμονής στο σχολείο: 176 ημέρες x 5.5 ώρες = 968 ώρες
Χρόνος παραμονής στο σχολείο χωρίς μαθητές: 7 ημέρες x 5.5 ώρες = 38.5 ώρες
Προετοιμασία 1 ώρα την ημέρα (τουλάχιστον): 183 x 1 ώρα = 183 ώρες
Προετοιμασία τα Σαββατοκύριακα 2 ώρες: 35 x 2 = 70 ώρες
Συνεδρίες προσωπικού: 35 x 45 λεπτά = 26.25 ώρες
Παρελάσεις – Γιορτές: 4 x 2 ώρες = 8 ώρες
Επιμόρφωση: 5 x 2 ώρες = 10 ώρες
ΣΥΝΟΛΟ: 1303.75 ώρες
Αν υπολογίσουμε το statutory teaching time όπως το περιγράφει η έκθεση από την οποία παραθέτει τον πίνακα ο κ. Μιχαηλίδης, οι δάσκαλοι εργάζονται περισσότερο από όλες τις χώρες που αναφέρονται!
Δυστυχώς, αυτό που λίγο πολύ γνωρίζουμε εδώ και μερικά χρόνια επιβεβαιώνεται με τον χειρότερο τρόπο. Τα στοιχεία που κατά καιρούς χρησιμοποιούνται για να στοχοποιήσουν τους εκπαιδευτικούς βασίζονται σε αλχημείες και παρουσιάζονται επιλεκτικά. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτές οι εκθέσεις γίνονται απλά γα συγκριτικούς σκοπούς και τα στοιχεία που δίνει η κάθε χώρα, έτσι όπως αντιλαμβάνεται τι της ζητείται ή τι μπορεί να παρουσιάσει, διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Τέλος, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά (την οποία ο Γ.Ε. φυσικά δεν έχει καταγράψει σε καμία έκθεση) πως οι εργασιακές συνθήκες των εκπαιδευτικών (μισθός, ωράριο, μαθητές ανά τάξη) επηρεάζουν πόσο ελκυστικό είναι το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Αν, για παράδειγμα, σε μια χώρα οι εργασιακές συνθήκες είναι τραγικές, όλο και λιγότεροι μαθητές θα επιλέγουν να γίνουν εκπαιδευτικοί και θα παρατηρηθεί πτώση στο επίπεδο των εκπαιδευτικών ή ακόμη και έλλειψη εκπαιδευτικών για να διδάξουν στα σχολεία. Όπως συμβαίνει σε αρκετές πολιτείες της Αμερικής και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτά όμως είναι ψιλά γράμμματα…
Λεωνίδας Χατζηλοΐζου
Δάσκαλος, Οργ. Γρ. Α.Κί.ΔΑ
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, γίνεται πολύς λόγος για τον περιβόητο «εξορθολογισμό» που έχει εξαγγείλει το Υπουργείο Παιδείας, με τις ευλογίες και επιταγές της Κυβέρνησης, του Γενικού Ελεγκτή, του Αρχιεπισκόπου κλπ. Σύμφωνα με τις πολυάριθμες δηλώσεις της Επίσημης Πλευράς, ο εξορθολογισμός είναι απαραίτητος, ως μέτρο νοικοκυρέματος της Δημόσιας Εκπαίδευσης, που παρουσιάζεται ως σπάταλη, προβληματική, ασουλούπωτη ... Εκείνο που πραγματικά προκαλεί εντύπωση, είναι πως οι αναφορές αυτές, προέρχονται από ένα Υπουργείο που έχει φροντίσει τα τελευταία χρόνια να αποδείξει πως «καινοτομεί» σε παραλείψεις, γκάφες, διεξαγωγή ερευνών που χάνονται στον χρόνο, διαρροές κλπ κλπ.
Πιο κάτω παρουσιάζονται επιγραμματικά κάποια ενδεικτικά παραδείγματα, σοβαρών κενών και παραλήψεων, από το Υπουργείο που τώρα παρουσιάζεται ως απόλυτα νομότυπο και υπάκουο στις εισηγήσεις του Γενικού Ελεγκτή και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Έχουμε και λέμε:
Τα πιο πάνω είναι απλά κάποια μικρά δείγματα, των κενών, των παραλείψεων, των αδυναμιών του Υπουργείου Παιδείας να διαχειριστεί ή να θωρακίσει σημαντικά κεφάλαια της Δημόσιας Εκπαίδευσης. Κεφάλαια που μπορούν να θεωρηθούν ιδιαίτερα κρίσιμα στο χώρο της Εκπαίδευσης και που εκθέτουν ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της Επίσημης Πλευράς. Εκείνο που εξόφθαλμα διαφαίνεται, είναι πως παρατηρείται μια «ένοχη» στασιμότητα στη διερεύνηση ή/και απόδοση ευθυνών, αδυναμία σωστής εφαρμογής κανονισμών ή νόμων αλλά και στη διόρθωση στρεβλών καταστάσεων. Το Υπουργείο Παιδείας, κάνοντας την αυτοκριτική του, θα έπρεπε να νοικοκυρέψει πρώτα πρώτα τα του οίκου του! Πριν προχωρήσει σε «εξορθολογισμό» στα των σχολείων, θα έπρεπε να νοικοκυρευτεί και να συμμορφωθεί το ίδιο! «Η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια». Τελικά ποιος χρειάζεται άμεσα «εξορθολογισμό»;
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ
[1] http://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/394720/poinikes-proektaseis-sto-bolema-kadi
[2] http://www.sigmalive.com/news/politics/95971/quotpanikosquot-stin-synedria-tis-ep-elegxou-gia-to-quotaristotelisquot
[3] http://24h.com.cy/2014/01/salos-sti-vouli-gia-ti-psifiaki-vivliothiki-aristotelis/
[4] http://www.sigmalive.com/news/local/467174/entones-epikriseis-gia-diarroi-thematon-apo-to-yp-paideias
[5] http://politis.com.cy/article/tou-chronou-to-porisma-gia-ti-diarroi-thematon-ton-exetaseon-diorisimon
[6] https://goo.gl/QPYhU8
[7] http://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/453601/akyrosi-exetaseon-zitoyn-ekpaideftikoi
[8] http://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/527611/me-bary-istoriko-o-daskalos-erevna-apo-yp-paideias
[9] http://www.ant1iwo.com/news/cyprus/article/303801/epiase-douleia-i-epitropi-tou-up-ugeias-plano-drasis-gia-asfaleia-kai-ugeia-sta-sholeia/