Έχουν περάσει πέντε χρόνια από την «ιστορική μέρα» της ψήφισης του Νέου Συστήματος Διορισμών (ΝΣΔΕ) στην Εκπαίδευση της Κύπρου. Παρά τις έντονες ανησυχίες και προβληματισμούς που είχαν αναδειχθεί και που δεν απαντήθηκαν, η κυπριακή Βουλή για λόγους που είχαν αναλυθεί εις βάθος, επέλεξε να οδηγήσει το κεφάλαιο «διορισμοί» σε αχαρτογράφητα νερά. Ενώ το ζητούμενο θα έπρεπε να είναι η εξασφάλιση των καλύτερων ποιοτικά εκπαιδευτικών, οι πολιτικοί ταγοί περιορίστηκαν στην πρόσκαιρη προσφορά ελπίδας με το ευφάνταστο επιχείρημα του διορισμού των «αρίστων».
Έχει δοθεί τεράστια έμφαση στην επιλογή των «αρίστων» από τους καταλόγους αλλά κανένας σχεδιασμός δεν έχει γίνει όσον αφορά το ποιοι θα εγγράφονται σε αυτούς.
Ας υποθέσουμε πως οι κατάλογοι διοριστέων/διορισίμων είναι μια δεξαμενή. Στη δεξαμενή εισέρχονται οι εκπαιδευτικοί – απόφοιτοι πανεπιστημίων και εξέρχονται αυτοί οι οποίοι μονιμοποιούνται. Το κράτος, μέσω του υφιστάμενου συστήματος, αντλεί εκπαιδευτικούς από την εν λόγω δεξαμενή. Αν δεχτούμε πως οι εξετάσεις και το υφιστάμενο σύστημα εξασφαλίζει πως επιλέγονται οι καλύτεροι εκπαιδευτικοί, δεν πρέπει να μας είναι αδιάφορο το επίπεδο των εκπαιδευτικών που εισέρχεται στη δεξαμενή.
Δυστυχώς, όσον αφορά τη Δημοτική εκπαίδευση, η πτώση του επιπέδου των εισακτέων αποφοίτων στα πανεπιστήμια από το 2007 μέχρι σήμερα είναι τουλάχιστον ανησυχητική! Όπως φαίνεται στον πίνακα, ο χαμηλότερος βαθμός για το Πανεπιστήμιο Κύπρου το 2007 ήταν 19.294, ενώ φέτος ο ψηλότερος βαθμός ήταν 19.556 και ο χαμηλότερος 16.548. Αν οι συμμετέχοντες στις φετινές εξετάσεις λάμβαναν μέρος το 2007, μόνο οι πρώτοι δύο από τους ογδόντα θα γίνονταν δεκτοί στο πανεπιστήμιο. Ο μέσος όρος εισακτέων στο Π.Κ δε, έχει πέσει κατά περίπου δύο μονάδες.
Η κατάσταση στα πανεπιστήμια της Ελλάδας είναι πολύ χειρότερη. Με βάση τα αποτελέσματα του 2019, μόνο 56 απόφοιτοι επέλεξαν να φοιτήσουν παιδαγωγικά σε πανεπιστήμια της Ελλάδας, αφήνοντας 121 θέσεις αδιάθετες. Από αυτούς, κανένας (!) δε θα γινόταν δεκτός αν έδινε εξετάσεις το 2007. Απόφοιτοι οι οποίοι πήραν τη βάση (10/20) έγιναν δεκτοί σε πανεπιστήμια και σε λίγα χρόνια θα διεκδικούν θέση μέσω του συστήματος διορισμού. Θα μπορούσαν και απόφοιτοι με πιο χαμηλούς βαθμούς να γίνουν δεκτοί αφού όπως προαναφέρθηκε, παρέμειναν 121 θέσεις αδιάθετες! Όσον αφορά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου, τα κριτήρια με τα οποία γίνονται δεκτοί οι φοιτητές και το επίπεδό τους παραμένει άγνωστο. Φανταστείτε λοιπόν τη δεξαμενή μας, από την οποία κάθε χρόνο εξέρχονται οι «άριστοι» εκπαιδευτικοί, να γεμίζει με εκπαιδευτικούς χαμηλού επιπέδου. Παρόμοια προβλήματα έχουν παρατηρηθεί και σε άλλους κλάδους, όπου για παράδειγμα μαθητής έγινε δεκτός στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, γράφοντας 0 στο μάθημα των Λατινικών και των Αρχαίων Ελληνικών, δύο αντικείμενα απαραίτητα για τον κλάδο[1].
Πλέον ο κατάλογος διοριστέων έχει φτάσει σχεδόν στον κορεσμό του. Το 2019 μόνο 104 υποψήφιοι εγγράφηκαν, φτάνοντας τους 4227. Οι πιθανότητες διορισμού ενός υποψηφίου από τον κατάλογο διοριστέων είναι απειροελάχιστες, αφού θα πρέπει να αφυπηρετήσουν όλοι οι δάσκαλοι από τα σχολεία της Κύπρου για να διοριστεί ένας που εγγράφηκε πρόσφατα στον κατάλογο αυτό. Αυτή τη στιγμή 334 υποψήφιοι δάσκαλοι είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο διορισίμων όμως αυτός ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία όσο πλησιάζει η κατάργηση του καταλόγου διοριστέων (2027).
Σύμφωνα με τους κανονισμούς που διέπουν το ΝΣΔΕ, για σκοπούς ενιαίας κατάταξης των υποψηφίων που συμμετέχουν στις γραπτές εξετάσεις σε διαφορετικές εξεταστικές περιόδους και που έχουν επιτύχει στις γραπτές εξετάσεις, πρέπει να εφαρμόζεται στατιστική επεξεργασία των βαθμολογιών των επιτυχόντων. Οι βαθμολογίες τους, αναπροσαρμόζονται με βάση τη δυσκολία του σχετικού εξεταστικού δοκιμίου. Το ποσοστό αποτυχίας θα χρησιμοποιείται ως δείκτης δυσκολίας του σχετικού εξεταστικού δοκιμίου. Μπορεί εκ πρώτης η πρόνοια αυτή να φαίνεται πως διασφαλίζει ένα αποδεκτό επίπεδο στις εξετάσεις και την επιλογή των επιτυχόντων, όμως, σε βάθος χρόνου που το επίπεδο θα έχει πέσει ιδιαίτερα χαμηλά, όσο δύσκολο και να είναι το δοκίμιο, θα επιτυγχάνουν οι λιγότερο μέτριοι από τους μέτριους.
Εκείνο που πραγματικά θα έπρεπε να απασχολεί την Επίσημη Πλευρά είναι το τι πρέπει να γίνει, ώστε να διασφαλιστεί πως μακροπρόθεσμα η δεξαμενή δε θα γεμίσει με απόφοιτους πανεπιστημίου μέτριου επιπέδου. Αν τα τελευταία δύο χρόνια μόνο μερικοί από τους εκατοντάδες εισαχθέντες στα πανεπιστήμια είναι στο επίπεδο του 2007, τι θα γίνει όταν διογκωθεί ακόμη περισσότερο και ο κατάλογος διορισίμων, μειώνοντας τις πιθανότητες εργοδότησης στο ελάχιστο;
Πρακτικά πρέπει να γίνουν πολύ προσεκτικά και ξεκάθαρα βήματα για τη Δημοτική, Ειδική και Προδημοτική εκπαίδευση. Συγκεκριμένα εισηγούμαστε:
Για να εξασφαλιστεί το επίπεδο των εκπαιδευτικών που θα εισέλθουν στα σχολεία μας και να διασφαλιστεί η επιλογή των άριστων που επικαλείται η Πολιτεία, επιβάλλεται να γίνει ένας στρατηγικός σχεδιασμός, μακριά από οικονομικά ή άλλα συμφέροντα, με κύριο γνώμονα το καλό της Εκπαίδευσης. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού πρέπει να είναι ελκυστικό και να αποπνέει κύρος. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να καταντήσει μια τυχαία επιλογή για σπουδές, ανάμεσα σε άλλες. Πρέπει να ελκύει τους καλύτερους μαθητές, που θα νιώθουν πως στοχεύουν σε ένα επάγγελμα που δεν είναι κορεσμένο, που έχει κύρος και προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασης. Εξάλλου το παράδειγμα των πλείστων προηγμένων εκπαιδευτικά χωρών, αυτό καταδεικνύει[3].
Λεωνίδας Χατζηλοΐζου, Γενικός Αντιπρόσωπος ΠΟΕΔ, Γενικός Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Μέλος Δ.Σ. ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
[1] https://www.24sports.com.cy/gr/news/viral/pagkypries-apisteyto-kai-omos-alithino-me-0-se-latinika-kai-arxaia-prosexws-filologos
[2] Ευρωπαϊκή Επιτροπή, EACEA, Eurydice, 2013. Αριθμοί Κλειδιά για Εκπαιδευτικούς και Διευθυντές
[3] McKinsey & Company (2007). How the world's best-performing school systems come out on top.
ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ*
Το συνταξιοδοτικό ως το 2012
Παραδοσιακά, ένας από τους κυριότερους λόγους που το επάγγελμα του δημοσίου υπαλλήλου ήταν περιζήτητο, ήταν το γενναιόδωρο κυβερνητικό σχέδιο συντάξεων.
Όσοι αφυπηρέτησαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012 είχαν τα ακόλουθα αξιοζήλευτα ωφελήματα:
Τα συνταξιοδοτικά ωφελήματα όσων αφυπηρέτησαν στις 31/12/2012 - ένα παράδειγμα
Ένας διευθυντής που αφυπηρέτησε την 31η Δεκεμβρίου 2012 με 400 μήνες υπηρεσίας στην κορυφή της κλίμακας Α12(ii), θεμελίωνε τα ακόλουθα συνταξιοδοτικά ωφελήματα:
1η Οκτωβρίου 2011: ένα θλιβερό ορόσημο
Όλα τα ανωτέρω έτυχαν δραματικής μείωσης ή καταργήθηκαν εντελώς με το συνταξιοδοτικό νόμο 216(1)/2012. Η δυσμενής κατάσταση που δημιουργήθηκε με αφορμή/πρόσχημα την οικονομική κρίση, υπήρξε ένας οδοστρωτήρας για όσους την 1/1/2013 είχαν λιγότερους από 400 μήνες υπηρεσίας. Εντούτοις δεν υπέστησαν όλοι την ίδια ζημιά. Σε γενικές γραμμές οι δημόσιοι υπάλληλοι που ήταν στην υπηρεσία από το 2013 και μετά εντάχθηκαν στις ακόλουθες δύο κατηγορίες:
Για κάθε μια από τις δύο πιο κάτω κατηγορίες θα αναφερθούμε αναλυτικά πιο κάτω.
Εκπαιδευτικοί που μονιμοποιήθηκαν κατά ή μετά την 1 / 10/ 2011: Οι μεγάλοι χαμένοι
Το άρθρο 13 του Ν216(Ι)/2012 ρητώς αναφέρει ότι: «Παρά τις διατάξεις οποιουδήποτε οικείου νόμου ή κανονισμών, οι νεοεισερχόμενοι υπάλληλοι, δεν εντάσσονται σε Κυβερνητικό Σχέδιο Συντάξεων ή σχέδιο συντάξεων όμοιο μ΄ αυτό»
Εκπαιδευτικοί που ήταν μόνιμοι στις 30 Σεπτεμβρίου 2011: Ζημίες αναλόγως αρχαιότητας
Για τους εκπαιδευτικούς που πρόλαβαν να μονιμοποιηθούν πριν την 1/10/2011 ισχύει η γενική αρχή: « Όσο πιο αργά μπήκες στην υπηρεσία τόσο πιο πολλά συνταξιοδοτικά δικαιώματα χάνεις» Αυτό γιατί:
Συμπεράσματα
Ερωτήματα
Τα ακόλουθα ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν με σαφήνεια:
Πιστεύω ότι είναι εφικτός και ρεαλιστικός στόχος η ένταξη των νεοεισερχομένων στο κρατικό σχέδιο συντάξεων, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί από 01/01/2013. Η θέση μου αυτή τεκμηριώνεται με βάση την ακόλουθη επιχειρηματολογία:
Τα μειονεκτήματα δημιουργίας Ταμείου Προνοίας
Ένταξη νεοεισερχομένων στο κρατικό σχέδιο συντάξεων με τις ισχύουσες από το 2013 πρόνοιες
Η ένταξη των υπαλλήλων που έχουν μονιμοποιηθεί κατά η μετά την 1/10/2011 στο κρατικό σχέδιο συντάξεων, δημιουργεί κατάσταση αμοιβαίου συμφέροντος τόσο για τους υπαλλήλους αυτούς, όσο και για την κυβέρνηση. Οι νεοεισερχόμενοι πρέπει να ενταχθούν στο ισχύον κρατικό σχέδιο συντάξεων αφού:
- Το άρθρο 28(1) του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας κατοχυρώνει την ίση μεταχείριση των πολιτών που βρίσκονται σε ουσιωδώς όμοιες περιστάσεις. Το εν λόγω άρθρο ρητώς αναφέρει ότι: «Πάντες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου, της διοικήσεως και της δικαιοσύνης και δικαιούνται να τύχωσι ίσης προστασίας και μεταχειρίσεως».
- Την κατοχυρωμένη αρχή του εργατικού δικαίου για « ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας». Εφόσον στην αμοιβή των υπαλλήλων που ήταν μόνιμοι στις 30/9/2011 περιλαμβάνεται ως εν δυνάμει περιουσιακό στοιχείο η κρατική σύνταξη, το ίδιο δικαίωμα κρατικής σύνταξης πρέπει να έχουν οι κρατικοί υπάλληλοι που διορίστηκαν κατά ή μετά την 1/10/2011.
Συμπέρασμα
Για όλους τους πιο πάνω ουσιαστικούς λόγους θεωρώ ότι η ένταξη όσων εκπαιδευτικών μονιμοποιήθηκαν κατά ή μετά την 1η Οκτωβρίου 2011 στο κρατικό σχέδιο συντάξεων, με βάση τους όρους που αυτό λειτουργεί σήμερα, όπως ισχύει για όσους μονιμοποιήθηκαν πριν ή κατά την 30η Σεπτεμβρίου 2011 είναι η πλέον αρμόζουσα λύση στο συνταξιοδοτικό.
*Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ 2017-2020
ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ*
Στις 4/6/2020 το ΥΠΠΑΝ στην εγκύκλιο¹ του με θέμα «Λειτουργία Θερινών Δημόσιων Σχολείων (Θ.Δ.Σ.) 2020» καλεί τους διευθυντές των σχολείων και το διοικητικό μηχανισμό του Υπουργείου σε κατεπείγουσες δράσεις για λειτουργία των Θ.Δ.Σ. τον Ιούλιο² του 2020. Εκ της εγκυκλίου προκύπτουν τα ακόλουθα ερωτήματα:
Τα πιο πάνω ερωτήματα είναι καίρια και οι υπεύθυνοι του Υ.Π.Π.Α.Ν. πρέπει να δώσουν σαφείς απαντήσεις.
*Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ 2017 - 2020
Σημειώσεις
Όλο αυτό το διάστημα που πέρασε, μέσα σε καθεστώς αβεβαιότητας και αγωνίας, η Επίσημη Πλευρά επέλεξε ένα δρόμο πολιτικών και επικοινωνιακών παιχνιδιών, δίνοντας έμφαση κυρίως στο περιτύλιγμα! Το ΥΠΠΑΝ με εμφατικό τρόπο, αποποιήθηκε των ευθυνών του για όσα όφειλε να πράξει τώρα, αλλά κυρίως και όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η τεχνολογία προβλήθηκε ως η λύση εκείνη που θα μας βγάλει από το αδιέξοδο των κλειστών σχολείων, αλλά η διαχρονική πολιτική των κυβερνώντων, είχε την τεχνολογία παραγκωνισμένη. Μια πολιτική που διακρινόταν από απροθυμία για επενδύσεις και σε κάκιστη ιεράρχηση προτεραιοτήτων! Δεν θα ήταν υπερβολή να αναφερθεί πως τα σχολεία αφέθηκαν στον τεχνολογικό μεσαίωνα Ας είμαστε ειλικρινείς! Το ΥΠΠΑΝ, δεν στήριξε όσο θα έπρεπε την τεχνολογία, αναβαθμίζοντάς τον εξοπλισμό ή στηρίζοντας τους εκπαιδευτικούς ως προς τη χρήση της.
Αν πιστέψουμε πως το ΥΠΠΑΝ όντως αντιλήφθηκε πως η αδιαφορία του για τις σύγχρονες τεχνολογίες ήταν ένα τεράστιο λάθος, πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως τάχιστα πλέον, θα προχωρήσει σε τομές και επενδύσεις στην τεχνολογία, άμεσα!
Η κυπριακή εκπαίδευση βρίσκεται αυτή την περίοδο σε μια μεγάλη πρόκληση. Η παρούσα συγκυρία είναι ιδανική για τη μεταφορά του ενδιαφέροντος από τη μυωπική μικροπολιτική σε μια σοβαρή συζήτηση για ουσιαστικό εκσυγχρονισμό των Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση. Πρέπει να καταστεί σαφές, πως η χρήση τεχνολογίας στα μαθησιακά περιβάλλοντα θεωρείται αναγκαία και δεν είναι τυχαίο πως τα πλείστα μαθήματα όπως αυτά περιλαμβάνονται στα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα, εισηγούνται δραστηριότητες στις οποίες επιβάλλεται η χρήση Τ.Π.Ε. (Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνίας). Η χρήση εξάλλου του υπολογιστή στο μάθημα, έχει γίνει αδήριτη ανάγκη, όχι μόνο για τον εκπαιδευτικό, αλλά και για τους ίδιους τους μαθητές. Η εισαγωγή και ένταξη των Τ.Π.Ε. στην εκπαιδευτική διαδικασία, δημιουργεί ένα σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον, εποικοδομητικού, αλληλεπιδραστικού και συνεργατικού τύπου. Είναι όμως αδήριτη ανάγκη και η εισαγωγή της πληροφορικής ως ξεχωριστό γνωστικό αντικείμενο, που θα λειτουργήσει υποστηρικτικά και σε όλα όσα αναφέρονται προηγουμένως. Αν λοιπόν το ΥΠΠΑΝ πραγματικά έμαθε κάτι από τις πρωτόγνωρες συνθήκες έκτακτης ανάγκης που ζούμε και θέλει να προχωρήσει σε πραγματικές καινοτομίες στην εκπαίδευση, οφείλει να στηρίξει έμπρακτα το κομμάτι της ενσωμάτωσης των Τ.Π.Ε. σε όλες του τις εκφάνσεις, με γνώμονα πως οι διδακτικές προτάσεις, οι σύγχρονες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις, αλλά και η σημερινή κοινωνία στηρίζονται στη χρήση της τεχνολογίας.
Μιχάλης Αλεξόπουλος
MSc Education, Technology and Society
Μέλος Δ.Σ. ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
[1] http://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/ensomatosi_tpe/oloimero_scholeio/analytiko_programma_pliroforikis_e_o_s.pdf
[2] http://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/ensomatosi_tpe/topikoi_syntonistes.html
[3]http://egkyklioi.moec.gov.cy/Data/dde4268a.pdf
ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α ΠΟΛΗ*
Στην εγκύκλιο για την επαναλειτουργία των σχολείων¹ δίνονται οδηγίες που δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς να τραυματίσουν τον ψυχικό κόσμο των παιδιών. Δημιουργούν προβλήματα αντί να τα λύνουν. Μετατρέπουν το σχολείο από τόπο χαράς σε δυστοπία. Πιο κάτω παραθέτω κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την εγκύκλιο και ακολούθως υποβάλλω κάποια ερωτήματα για προβληματισμό.
Απόσπασμα 1
«Η προσέλευση όλων των παιδιών αρχίζει στις 07:30 π.μ. και όχι νωρίτερα, για σκοπούς σωστής τήρησης του Υγειονομικού Πρωτοκόλλου και επιτήρησης. Η προσέλευση ολοκληρώνεται στις 07:45 π.μ.»
Ερωτήματα:
Απόσπασμα 2
«Διδακτικό προσωπικό θα πρέπει να αναμένει στην είσοδο του σχολείου και να καθοδηγεί τα παιδιά, ώστε να μεταβούν αμέσως με ασφάλεια και τηρώντας τις αποστάσεις στην τάξη τους.»
Απόσπασμα 3
«Στην τάξη θα βρίσκεται ήδη ο/η εκπαιδευτικός που έχει μάθημα την πρώτη περίοδο και θα μεριμνά για όλα όσα προβλέπονται στο πρωτόκολλο (π.χ. αερισμός τάξεων, αντισηπτικό στο κάθε παιδί, αποστάσεις κ.λπ.)».
Απόσπασμα 4
«Τα παιδιά θα οδηγούνται από τον/την εκπαιδευτικό τους, με τάξη και με τη σωστή απόσταση των δύο μέτρων μεταξύ τους στην έξοδο του σχολείου. Ακολουθούνται μελετημένες από πριν διαδρομές για κάθε τμήμα και αντίστοιχα σημεία εξόδου».
Απόσπασμα 5
«Με το πέρας της 2ης, 4ης, 6ης περιόδου, οι μαθητές/μαθήτριες αποχωρούν από την τάξη για διάλειμμα με τη σειρά, κρατώντας απόσταση ο ένας/μία από τον/την άλλο/η και κατευθύνονται στη δική τους οριοθετημένη περιοχή διαλείμματος, συνοδεία του/της εκπαιδευτικού που είχε μαζί τους μάθημα πριν το διάλειμμα. Σε κάθε περίπτωση κατά την έξοδο για διάλειμμα οι εκπαιδευτικοί που συνοδεύουν τα παιδιά φροντίζουν, ώστε να μην υπάρχει συγχρωτισμός στους διαδρόμους και στις σκάλες»
Απόσπασμα 6
«Οι Διευθύνσεις των σχολείων επιβάλλεται να μελετήσουν και να πάρουν συγκεκριμένα μέτρα, ώστε να αποφεύγεται ο συγχρωτισμός των παιδιών τα διαλείμματα».
Απόσπασμα 7
«Βασική στρατηγική, επίσης, είναι ο περιορισμός της αλληλεπίδρασης μεταξύ διαφορετικών τάξεων-τμημάτων. Θα πρέπει να επιδιώκεται η σταθερή συνύπαρξη των ίδιων ατόμων στον ίδιο χώρο».
Απόσπασμα 8
«αποφυγή ομαδικών εργασιών και ομαδικών παιχνιδιών κατά τα διαλείμματα ή στη Φυσική Αγωγή»
Απόσπασμα 9
«Σε περίπτωση που μαθητής/μαθήτρια, εκπαιδευτικός ή άλλο μέλος του προσωπικού του σχολείου παρουσιάσει συμπτώματα κατά τη διάρκεια της παραμονής του/της στο σχολείο θα οδηγείται σε ειδική αίθουσα που θα προβλέπεται για απομόνωση και θα ειδοποιούνται οι οικείοι του (στην περίπτωση μαθητή/μαθήτριας ο/η γονέας/κηδεμόνας του) για να έρθουν να τον/την παραλάβουν.»
Απόσπασμα 10
Στο παράρτημα Β της εγκυκλίου δίνονται οι ακόλουθες προτροπές
«Αποφυγή μοιράσματος φαγητού, ποτών ή άλλων αντικειμένων…. Διατήρηση κοινωνικής απόστασης από άλλα άτομα….. Αποφυγή συνάθροισης των μαθητών/ριών κατά τα διαλλείματα»
Προσωπικά ξέρω ότι ως δημόσιος υπάλληλος πρέπει να εφαρμόσω αυτές τις εντολές όπως και οι συνάδελφοι μου. Σε κάθε περίπτωση όμως τα όποια δυσμενή αποτελέσματα θα βαρύνουν αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις. Όταν όμως οι στρατηγοί κάνουν λάθη συνήθως αυτοί που τα πληρώνουν με τη ζωή τους είναι οι απλοί στρατιώτες…
Σημειώσεις