Ανεξάρτητη Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών
Στις 26 Σεπτεμβρίου, μετά από σχετική ανακοίνωση της ΕΕΥ, έγινε πρόσκληση ενδιαφέροντος προς ενδιαφερόμενες/ους για εργασία στα Προαιρετικά Ολοήμερα Σχολεία, με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και τους δόθηκε περιθώριο 2 ημερών για να υποβάλουν σχετικές αιτήσεις. Ενώ θα ανέμενε κάποιος, πως τόσο το ΥΠΑΝ, όσο και η ΕΕΥ, θα είχαν φροντίσει να ανακοινώσουν ξεκάθαρα τους όρους εργοδότησης των ενδιαφερομένων και τις βασικές παραμέτρους λειτουργίας των σχολείων, δεν το έπραξαν. Κατά αντίστοιχο τρόπο, σαφή δεδομένα δεν ανακοινώθηκαν ούτε κατά την πρόσκληση ενδιαφέροντος από το μόνιμο προσωπικό, στις 13 Σεπτεμβρίου[1]. Τόσο οι όροι εργασίας, όσο και η ευρύτερη λειτουργία των Ολοήμερων, προφανώς είναι σημαντικές παράμετροι, που πρέπει να είναι διασαφηνισμένες, ώστε και τα άτομα που θα ενδιαφερθούν, να έχουν ενώπιόν τους αποκρυσταλλωμένα δεδομένα, για να πάρουν και τις καταλληλότερες αποφάσεις για τους ίδιους.
Δυστυχώς, τα ερωτήματα που προκύπτουν, μέσα από την προκήρυξη των θέσεων[2], αλλά και όσα αφορούν την ευρύτερη λειτουργία των Ολοήμερων, είναι δεκάδες και δυστυχώς ακόμη, δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις!
Σημαντικές παράμετροι που αφορούν στην αντιμισθία των μόνιμων συναδέλφων, αλλά και η ξεκάθαρη διασαφήνιση του τι ισχύει με τους μισθούς των αδιόριστων, όπως για παράδειγμα αν θα υπάρχει αποκοπή φιλοδωρήματος 3%, προφανώς ακόμα αγνοούνται.
Προκύπτει επίσης, όπως έχει αναφερθεί και σε πρόσφατη αρθρογραφία[3], σοβαρό ζήτημα με την αναγνώριση και πίστωση της υπηρεσίας των αδιορίστων. Πέρα από το γεγονός πως ένας συμβασιούχος θα χρειαστεί τρία ολόκληρα χρόνια για να πιστωθεί την υπηρεσία του, ένας συμβασιούχος με δεκαπεντάωρη σύμβαση θα πιστώνεται 2/3 της υπηρεσίας. Και εδώ προκύπτει ακόμα μια ακατανόητη πρακτική από πλευράς ΥΠΑΝ. Ενώ ο συμβασιούχος θα είναι στο σχολείο για 15 60λεπτα (ώρες) και ενώ θα αναλαμβάνει και καθήκοντα σίτισης, θα του αναγνωρίζονται και θα πληρώνεται για 15 διδακτικές περιόδους (15/29). Ουσιαστικά, η σίτιση δεν περιλαμβάνεται στα διδακτικά καθήκοντα, σε πλήρη αντιδιαστολή με το τι συμβαίνει στα Ενιαία Ολοήμερα[4], στα Ειδικά Σχολεία και στα νηπιαγωγεία[5].
Σε σχέση με τους όρους εργοδότησης, ο συμβασιούχος θα έχει 18 μέρες άδειας ασθενείας, που θα μπορούν να επεκταθούν ακόμα 9 μέρες μετά από απόφαση ιατροσυμβουλίου. Δεν έχει ληφθεί όμως, καμιά πρόνοια για άδεια απουσίας κατ’ αναλογία, όπως προνοείται για τους υπόλοιπους συμβασιούχους. Σε συνέχεια αυτού, δεν έχει διασαφηνιστεί αν θα υπάρχει μηχανισμός διορισμού αντικαταστατών στη θέση ασθενούντων συναδέλφων στα ολοήμερα και τι θα γίνεται στο κομμάτι των αναπληρώσεων. Ως γνωστόν, στις συμβάσεις πλήρους διάρκειας και ωραρίου, προνοούνται 10 αναπληρώσεις ανά σχολικό έτος. Στην περίπτωση των οκτάμηνων συμβάσεων, μειωμένου ωραρίου, δεν προνοείται όριο αναπληρώσεων και διαφαίνεται πως τα κενά θα καλύπτονται από το άτομο που θα ασκεί διοικητικά καθήκοντα. Ουσιαστικά, στις περιπτώσεις απουσιών συμβασιούχων, αυτός που θα πληρώνεται για διοίκηση, την ίδια ώρα θα ασκεί και διδακτικά καθήκοντα αμισθί.
Σύμφωνα με την πληροφόρηση που υπάρχει, δεν έχει διασκεδαστεί η ανησυχία για την έγκαιρη στελέχωση των Ολοήμερων Σχολείων. Τα σχολεία ξεκινούν τη λειτουργία τους τη Δευτέρα και η ανακοίνωση των διορισμών θα γίνει μάλλον, αύριο το μεσημέρι. Προφανώς είναι ορατός ο κίνδυνος, να μην καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες, αφού αυτό εξαρτάται από το ενδιαφέρον που θα επιδειχθεί από τους ενδιαφερόμενους. Τα περιθώρια δε, διαχείρισης και επίλυσης προβλημάτων στελέχωσης, είναι ασφυκτικά, με την ευθύνη να μετακυλίζεται ουσιαστικά στις διευθύνσεις των σχολείων. Παραμένει ακόμη αδιευκρίνιστο το τι θα γίνει στην περίπτωση που προκύψουν αδιάθετες θέσεις. Αν δηλαδή θα επαναπροκηρυχθούν και πότε. Σε κάθε περίπτωση, είναι έντονες και δικαιολογημένες οι ανησυχίες για ενδεχόμενα προβλήματα υποστελέχωσης και ασφάλειας που θα προκύψουν τη Δευτέρα, 2 Οκτωβρίου.
Με βάση τα όσα καταγράφονται πιο πάνω, φαίνεται πως για ακόμη μια φορά, βιώνουμε τη λογική του να μπαίνει η άμαξα μπροστά από το άλογο. Δυστυχώς, εκατοντάδες συναδέλφισσες και συνάδελφοι, βιώνουν αβεβαιότητα, προβληματισμό και βασανιστικά δίλημμα σε αποφάσεις που καθορίζουν το επαγγελματικό και οικογενειακό του μέλλον, εξαιτίας της ανετοιμότητας ή της αδυναμίας του ΥΠΑΝ να προνοήσει για τα αυτονόητα. Ήδη το ΥΠΑΝ έχει κωλυσιεργήσει αδικαιολόγητα, προκαλώντας για ακόμη μια φορά αναστάτωση σε συναδέλφισσες/ους που αγωνιούν για το εργασιακό τους μέλλον και τις εργασιακές τους συνθήκες. Έστω και την υστάτη, η Επίσημη Πλευρά, έχει υποχρέωση να πράξει τα δέοντα, δίνοντας σαφείς και ξεκάθαρες απαντήσεις και προχωρώντας σε διορθώσεις που να καθιστούν την εργοδότηση στα Ολοήμερα ελκυστική και αξιοπρεπή!
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Γενικός Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
[1] http://enimerosi.moec.gov.cy/ypp15991
[2] http://www.eey.gov.cy/LinkClick.aspx?fileticket=TAM0iaupXo0%3d&tabid=265&portalid=0&mid=1028
[3] https://paideia-news.com/poed/2023/09/17/oroi-ypiresias-sta-pos/pon-promitheis-kai-oxi-epimitheis/?fbclid=IwAR2_4d02F4bJqwgtZOscIHUVG1MaUVXVV9xaA5xv8b5bqLuHR8TYBUuvLyM
[4] http://archeia.moec.gov.cy/mc/433/orologio_programma_eos.pdf
[5] http://www.moec.gov.cy/dde/orologio_nipiagogeiou.html
ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
Ένα πολυσυζητημένο θέμα στην κυπριακή κοινωνία είναι ο διδακτικός χρόνος στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Συχνά πυκνά αναδύονται διάφορα δημοσιεύματα ή δηλώσεις από επώνυμους τα οποία ισχυρίζονται πως στην Κύπρο έχουμε πολύ λίγο ή ακόμη και τον μικρότερο διδακτικό χρόνο στην Ευρώπη. Οι δηλώσεις και τα δημοσιεύματα αυτά έχουν ένα κοινό στοιχείο: Ποτέ δεν τεκμηριώνουν τους ισχυρισμούς τους.
Ένα τέτοιο δημοσίευμα δυστυχώς ήταν η χθεσινή ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου σε σχέση με την απόφαση του ΥΠΑΝ να μην καταργήσει την αργία του Αρχιεπισκόπου Κύπρου αλλά να τη μεταθέσει στις 7 Ιανουαρίου. Η ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου[1] αναφέρει πως «ως κράτος έχουμε τον μικρότερο διδακτικό χρόνο σε όλη την Ευρώπη, εκείνο που προέχει είναι η όσον το δυνατό αρτιότερη κατάρτιση των μαθητών και όχι ικανοποίηση συνδικαλιστικών διεκδικήσεων». Η Ιερά Σύνοδος χωρίς καμία τεκμηρίωση ισχυρίζεται πως ο διδακτικός χρόνος στην Κύπρο είναι ο μικρότερος στην Ευρώπη, κάτι το οποίο σε καμία περίπτωση δεν ισχύει όσον αφορά τη Δημοτική Εκπαίδευση.
Η έρευνα για τον ετήσιο χρόνο διδασκαλίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση[2] του δικτύου Ευρυδίκη για το έτος 2022 – 2023 είναι άκρως κατατοπιστική. Η έρευνα, καταγράφει στοιχεία για 37 χώρες, ανάμεσα τους και η Κύπρος, όσον αφορά τον χρόνο διδασκαλίας ανά έτος. Για την Κύπρο, όσον αφορά τη Δημοτική εκπαίδευση, αναφέρεται πως χρειάζονται 793 ώρες (των 60 λεπτών) για τη συμπλήρωση μίας σχολικής χρονιάς. Η Βουλγαρία (507 ώρες), η Τσεχία (687), η Γερμανία (724), η Εσθονία (661), η Ελλάδα (739), η Ισπανία (792), η Κροατία (473), η Λετονία (583), η Λιθουανία (695), η Ουγγαρία (679), η Μάλτα (732), η Αυστρία (705), η Πολωνία (558), η Ρουμανία (720), η Σλοβενία (682), η Σλοβακία (677), η Φινλανδία (660), η Σουηδία (714), η Αλβανία (585), η Βοσνία (540), η Ισλανδία (729), το Λιχτενστάιν (753), το Μαυροβούνιο (536), τα Σκόπια (533), η Νορβηγία (753), η Σερβία (614) και η Τουρκία (720) έχουν λιγότερο ετήσιο διδακτικό χρόνο από την Κύπρο. Επομένως, 27 από τις 36 άλλες χώρες έχουν λιγότερο διδακτικό χρόνο στη Δημοτική Εκπαίδευση από την Κύπρο. Ουσιαστικά, η Κύπρος είναι 10η με τον περισσότερο διδακτικό χρόνο ανά έτος, από τις 37 χώρες που έλαβαν μέρος στην έρευνα.
Δυστυχώς, η ζημιά που γίνεται με τις ατεκμηρίωτες επιθέσεις κατά του Δημόσιου Σχολείου δύσκολα επιδιορθώνεται αφού πλέον οι αναλήθειες γίνονται αποδεκτές από την κοινή γνώμη ως η απόλυτη αλήθεια και αναπαράγονται. Εντέχνως παρουσιάζεται η εικόνα ενός αποτυχημένου εκπαιδευτικού συστήματος με ανεπαρκή αποτελέσματα. Επιτυχίες του εκπαιδευτικού συστήματος όπως η μεγάλη άνοδος της Δημοτικής Εκπαίδευσης στην έρευνα TIMSS το 2019[3], αγνοούνται επιδεικτικά. Στη συγκεκριμένη έρευνα, η Κύπρος κατατάχθηκε στη 18η θέση από 58 χώρες στα Μαθηματικά Δ΄ Δημοτικού (ισοφαρίζοντας την αξιοζήλευτη Φινλανδία) και στις Φυσικές Επιστήμες Δ’ Δημοτικού στην 30η θέση από 58 χώρες.
Ατεκμηρίωτοι ισχυρισμοί που βλάπτουν και προσβάλλουν το εκπαιδευτικό μας σύστημα πρέπει να αποφεύγονται και να απαντώνται από τους Αρμόδιους Φορείς. Τέτοιες επιθέσεις πλήττουν το κύρος του εκπαιδευτικού συστήματος και το ζημιώνουν ανεπανόρθωτα.
*Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ
Οργ. Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Η φετινή σχολική χρονιά, σηματοδοτεί το τέλος του απαράδεκτου καθεστώτος της αγοράς υπηρεσιών σε όλα τα προγράμματα του Υπουργείου. Ένα καθεστώς που αποτέλεσε μαύρη σελίδα στη Δημόσια Εκπαίδευση και παρά τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, τελικά αποτελεί παρελθόν. Παρά το γεγονός πως η φετινή χρονιά, ουσιαστικά αποτελεί μεταβατική περίοδο για το Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο, ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο, είναι η εργοδότηση από τους καταλόγους διοριστέων και διορισίμων, μέσω της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας.
Με τα όσα δει το φως της δημοσιότητας, οι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί θα εργάζονται μόνο σε ένα πρόγραμμα του ΥΠΑΝ στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, είτε στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο, είτε σε αντικαταστάσεις. Αυτή η πρόνοια ουσιαστικά διασφαλίζει πως περισσότεροι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να εργαστούν, πράγμα επιθυμητό. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να διασφαλιστεί πως η εργασία μόνο στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο θα προσφέρει αξιοπρεπές εισόδημα, καλές συνθήκες εργασίας και επαγγελματική ασφάλεια.
Παρόλο που η έναρξη της λειτουργίας των Προαιρετικών Ολοήμερων είναι κοντά, οι όροι εργοδότησης των εκπαιδευτικών που θα εργαστούν σε αυτά δεν έχουν διασαφηνιστεί και δεν έχουν ανακοινωθεί. Πέρα από προφορική πληροφόρηση, το τι ακριβώς θα γίνει δεν έχει ανακοινωθεί, με αποτέλεσμα εύλογα οι ενδιαφερόμενοι να κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα. Παράλληλα, προβλέπεται να δημιουργηθεί αναστάτωση στα σχολεία αφού αντικαταστάτες που βρίσκονται ψηλά στον κατάλογο και αποδέχτηκαν αντικαταστάσεις μεγάλης διάρκειας αναμένεται να εγκαταλείψουν αυτές τις αντικαταστάσεις για να εργαστούν με σύμβαση στα ΠΟΣ/ΠΟΝ, κάτι που μπορούσε να αποφευχθεί αν οι διαδικασίες από τους αρμόδιους προχωρούσαν έγκαιρα, παράλληλα με το άνοιγμα των σχολείων. Από τη μία θα αναγκαστούν να διοριστούν άλλοι αντικαταστάτες στη θέση των υφιστάμενων αναστατώνοντας τα παιδιά και τα σχολεία και από την άλλη μεγάλες αντικαταστάσεις θα δοθούν σε αντικαταστάτες που βρίσκονται πιο χαμηλά στον κατάλογο, καθαρά συγκυριακά.
Για πρώτη φορά φέτος θα δοθούν συμβάσεις μερικής απασχόλησης, 15 ή 20 περιόδων από τις 29. Αυτή η ρύθμιση έχει γίνει για να διοριστεί ο μέγιστος δυνατός αριθμός εκπαιδευτικών και να μην μείνουν αδιόριστοι εκπαιδευτικοί που εργάζονταν παλαιότερα στα Προαιρετικά Ολοήμερα μέσω των μητρώων. Σταδιακά, χωρίς φυσικά να θυματοποιηθεί κόσμος, θα πρέπει να μετατρέπεται αριθμός αυτών των συμβάσεων σε συμβάσεις πλήρους απασχόλησης. Για τη φετινή σχολική χρονιά όμως θα πρέπει να ξεκαθαρίσει ο τρόπος αναγνώρισης και πίστωσης της εκπαιδευτικής υπηρεσίας στους καταλόγους.
Αυτή τη στιγμή, ο τρόπος υπολογισμού της υπηρεσίας στον κατάλογο διορισίμων είναι με τον μήνα, με χρονικό ορίζοντα τις 31 Αυγούστου κάθε χρόνου (σχολικό έτος), επομένως δεν αναμένεται να υπάρξει πρόβλημα στην πίστωση της υπηρεσίας από τα ΠΟΣ/ΠΟΝ. Στον κατάλογο διοριστέων όμως, ένας συμβασιούχος πρέπει να έχει εργαστεί με σύμβαση για 11 μήνες και 16 μέρες μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου (ημερολογιακό έτος)[1], για να πάρει μισή μονάδα στον κατάλογο της επόμενης χρονιάς. Στις περιπτώσεις όμως που η σύμβαση είναι 15/29, η υπηρεσία μετρά στα 2/3[2]. Επομένως, εφαρμόζοντας την υφιστάμενη πρακτική στις συμβάσεις των ΠΟΣ, για κάθε 8 μήνες υπηρεσίας θα μετρούν οι 5.3. Συνεπώς, για να πιστωθεί μισή μονάδα στον κατάλογο διοριστέων θα πρέπει να εργαστούν για περίπου 17.25 μήνες (με σύμβαση 15/29). Επομένως, από τη στιγμή που η πρόθεση των αρμοδίων είναι να δώσουν συμβάσεις για 8 μήνες, οι συμβασιούχοι αυτοί θα πρέπει να εργαστούν για 3 σχολικές χρονιές για να τους πιστωθεί μισή μονάδα στον κατάλογο διοριστέων, τρία σχεδόν χρόνια μετά. Είναι πιθανόν άτομα που θα εργαστούν με αυτό το καθεστώς για μία ή περισσότερες σχολικές χρονιές να μην προλάβει να τους πιστωθεί ποτέ υπηρεσία στον κατάλογο διοριστέων, αφού το 2027 πρόκειται να καταργηθεί. Σε αυτό το χρονικό διάστημα αντικαταστάτες που βρίσκονται ψηλά στον κατάλογο θα τους πιστωθεί μισή ή και μία μονάδα, προσπερνώντας τους συμβασιούχους με απασχόληση 15/29.
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, πως η Επίσημη Πλευρά θα πρέπει να ξεκαθαρίσει στους ενδιαφερόμενους, πώς ακριβώς θα πιστωθεί η υπηρεσία στον κατάλογο διοριστέων, έτσι ώστε να πάρουν σημαντικές αποφάσεις, οι οποίες πιθανόν να επηρεάσουν άμεσα το εργασιακό τους μέλλον για τα επόμενα χρόνια. Ενδεχομένως να πρέπει να γίνουν και οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις, ή να ληφθούν σχετικές νομικές γνωματεύσεις από τη νομική υπηρεσία του Κράτους. Σε αντίθετη περίπτωση, οι υποψήφιοι θα εργάζονται με ανασφάλεια και το ΥΠΑΝ ή/και η ΕΕΥ θα είναι εκτεθειμένοι.
Επιπρόσθετα, με την κατάργηση πλέον της αγοράς υπηρεσιών και την πρόσληψη εκπαιδευτικών με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, το δικαίωμα των συμβασιούχων που θα εργάζονται στα ΠΟΣ/ΠΟΝ σε άδεια ασθενείας και απουσίας πρέπει να διασφαλιστεί. Συνεπώς, στα συμβόλαια που θα προσφερθούν, πρέπει να προνοούνται άδειες απουσίας και ασθενείας, στα πρότυπα εκείνων που προσφέρονται στις αντίστοιχες συμβάσεις σε πρωινό χρόνο, αναλογικά.
Επίσης, με δεδομένο πως τη νέα σχολική χρονιά τα ολοήμερα θα λειτουργήσουν στις 2 Οκτωβρίου, η λειτουργία των ΠΟΣ/ΠΟΝ και άρα η διάρκεια των συμβολαίων που θα προσφερθούν, πρέπει να είναι μέχρι το τέλος της χρονιάς. Αυτό προφανώς, θα λύσει σε κάποιο βαθμό, το πρόβλημα που προκύπτει με την πίστωση υπηρεσίας για σκοπούς μοριοδότησης στους καταλόγους. Από την επόμενη σχολική χρονιά δε, το ολοήμερο πρέπει να ξεκινά από την πρώτη μέρα επιστροφής των μαθητών στα σχολεία και η διάρκεια των συμβάσεων θα πρέπει να είναι ολόχρονη.
Πρέπει να τονιστεί, πως αν το ΥΠΑΝ επιθυμεί να πετύχει σταθερότητα στο προσωπικό τότε οι εκπαιδευτικοί των ΠΟΣ/ΠΟΝ θα πρέπει να έχουν δικαίωμα σε προσαυξήσεις, όπως όλους τους άλλους υπαλλήλους. Η αμοιβή όλων των εκπαιδευτικών με την ίδια μισθολογική κλίμακα καθορίζεται ως βασικό εργασιακό δικαίωμα από τον ILO (International Labour Organization) και την UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization).
Επιπρόσθετα θα πρέπει να ξεκαθαριστεί πότε και πώς οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται με αυτό το καθεστώς στα ΠΟΣ/ΠΟΝ θα μετατραπούν σε αορίστου χρόνου, μετά από 30 μήνες υπηρεσίας.
Λίγες μόνο μέρες πριν την έναρξη λειτουργίας του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου δεν έχουν ξεκαθαριστεί βασικά ερωτήματα όσον αφορά το νέο καθεστώς εργοδότησης. Πέραν του μισθολογικού μέρους, τόσο τα δικαιώματα τα οποία θα έχουν οι συμβασιούχοι όσο και ο τρόπος πίστωσης της υπηρεσίας στους καταλόγους διοριστέων/διορισίμων αλλά και η μελλοντική μετατροπή τους σε αορίστου χρόνου εκπαιδευτικούς, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα για να μπορούν οι εκπαιδευτικοί αυτοί, να αποφασίσουν πώς θα προχωρήσουν, σε μια κρίσιμη καμπή στην επαγγελματική τους πορεία.
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Γενικός Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Λεωνίδας Χατζηλοΐζου, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ, Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
[1] http://www.eey.gov.cy/%CE%A3%CE%A5%CE%A7%CE%9D%CE%95%CE%A3-%CE%95%CE%A1%CE%A9%CE%A4%CE%97%CE%A3%CE%95%CE%99%CE%A3
[2] http://www.eey.gov.cy/pinakes/%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%AB%CE%A0%CE%97%CE%A1%CE%95%CE%A3%CE%99%CE%91
Έναρξη νέας σχολικής χρονιάς: Ξεκινώντας με καλύτερους οιωνούς.
Η επιστροφή των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στα σχολεία και μια βδομάδα αργότερα των μαθητών, σηματοδοτεί την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς 2023 – 2024. Ευχή όλων μας, να είναι μια όμορφη, δημιουργική και παραγωγική σχολική χρονιά, με λιγότερα προβλήματα και περισσότερες πολιτικές και πρακτικές στήριξης του Δημόσιου Σχολείου. Μια χρονιά όπου θα πρυτανεύσει η συνεργασία μεταξύ όλων των εταίρων της κάθε σχολικής κοινωνίας για να γίνει δυνατή αφενός η προσφορά στον μέγιστο δυνατό βαθμό εκπαίδευσης και αγωγής στα παιδιά μας, αφετέρου να υπάρξει αποτελεσματική διαχείριση στα όποια ελλείμματα ή προβλήματα παρουσιαστούν.
Η νέα σχολική χρονιά, ξεκινά με καλύτερους οιωνούς σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, μιας και βαλτωμένα προβλήματα του Δημόσιου Σχολείου, φαίνεται να έχουν ωριμάσει και τροχοδρομούνται για ουσιαστική αντιμετώπιση. Σε αυτό, καταλυτικό ρόλο έπαιξε η ΠΟΕΔ, με σαφή τεκμηρίωση, κατάθεση προτάσεων, άσκηση πιέσεων, πάντα με γνώμονα το συμφέρον των παιδιών και του Δημόσιου Σχολείου.
Για ακόμη μια φορά η καθυστέρηση στη στελέχωση έχει προκαλέσει άγχος και αβεβαιότητα σε εκατοντάδες συναδέλφους. Ελάχιστες μέρες πριν το άνοιγμα των σχολείων, έχουν γίνει περισσότεροι από 1500 διορισμοί εκτάκτων (συμβασιούχων και εκπαιδευτικών αορίστου χρόνου)[1]. Πάντως, με βάση τις δημόσιες αλλά και γραπτές εξαγγελίες της Επίσημης Πλευράς, το μείζον αυτό ζήτημα, αναμένεται να λυθεί σταδιακά, με την προώθηση νέων οργανικών θέσεων στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, σε χρονικό ορίζοντα τριετίας/τετραετίας, με στόχο να μειωθεί το ποσοστό των εκτάκτων στο 7%. Την ίδια ώρα, απαιτείται να ξεκινήσει ο διάλογος για τη διατήρηση του καταλόγου διοριστέων και τη διόρθωση των στρεβλώσεων που υπάρχουν από το σύστημα διορισμών[2], με στόχο την εξασφάλιση επαρκούς αριθμού εκπαιδευτικών στα σχολεία και αποτρέποντας τη θυματοποίηση εκατοντάδων συναδέλφων που προσφέρουν στο Δημόσιο Σχολείο[3].
Μπαίνουμε σε μια χρονιά, που έχει προχωρήσει περαιτέρω ο θεσμός του Υπεύθυνου Τμήματος σε Προδημοτική και Ειδική Εκπαίδευση. Ένας αποτελεσματικός θεσμός, που είναι αναγκαίος για την ομαλή λειτουργία των σχολείων και που μπορεί να αξιοποιηθεί για τη στήριξη, ενδυνάμωση και ενίσχυση μαθητών με συμπεριφορικές και κοινωνικοσυναισθηματικές δυσκολίες. Ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός, με τη μείωση του διδακτικού χρόνου που του παραχωρείται, έχει την απαιτούμενη στήριξη για να καθοδηγήσει και να αποτελέσει έμπνευση για τον μαθητή. Τη δε επόμενη σχολική χρονιά, ο θεσμός αναμένεται να ολοκληρωθεί και στα Δημοτικά.
Τη φετινή σχολική χρονιά, έχει στηριχθεί περαιτέρω, έστω και σε μικρό βαθμό, ο διοικητικός χρόνος των δημοτικών και των νηπιαγωγείων. Αναντίλεκτα, η διεύθυνση ενός σχολείου, χρειάζεται και πρέπει να έχει τον απαραίτητο χρόνο στη διάθεσή της, για να μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά, τα σύνθετα και πολλαπλά ζητήματα που προκύπτουν σε καθημερινή βάση. Η αύξηση του διοικητικού χρόνου της διευθυντικής ομάδας είναι απαίτηση των καιρών και φυσικό συνεπακόλουθο της εξέλιξης των σχολείων[4]. Από την Επίσημη Πλευρά, υπάρχει παραδοχή και η σχετική βούληση, ώστε το συγκεκριμένο ζήτημα να λυθεί οριστικά, σε βάθος τριετίας. Στον διάλογο μπαίνει στο τραπέζι, η σημαντική αύξηση του διοικητικού χρόνου της Διευθυντικής Ομάδας (Διευθυντές και Βοηθοί Διευθυντές) με ανάλογη μείωση (ακόμη και μηδενισμό σε αρκετές περιπτώσεις) του διδακτικού χρόνου των Διευθυντών. Θα τεθεί επίσης και ο διοικητικός χρόνος στα μονοθέσια νηπιαγωγεία ο οποίος αυτή τη στιγμή είναι ανύπαρκτος. Απαιτείται δε και θα τεθεί στον διάλογο, η αύξηση των διοικητικών θέσεων στα νηπιαγωγεία.
Η σχολική χρονιά 2023-2024, είναι μια χρονιά ορόσημο, αφού είναι η αρχή του οριστικού τέλους του απαράδεκτου καθεστώτος της αγοράς υπηρεσιών στην Εκπαίδευση. Τα προγράμματα που αφορούν στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση εξυγιαίνονται και αναβαθμίζονται, με καλύτερες εργασιακές και συνεπακόλουθα μαθησιακές συνθήκες. Ταυτόχρονα, κρατάμε τη δέσμευση της ΥΠΑΝ, για μη θυματοποίηση ατόμων που εργάζονταν για χρόνια στα εν λόγω προγράμματα. Έχουμε επίσης, εκατοντάδες νέους διορισμούς, ένεκα νέων εκπαιδευτικών πολιτικών ή διόρθωση στρεβλώσεων που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια.
Ελπίζουμε, τέλος, πως θα είναι ο τελευταίος Σεπτέμβρης που παιδιά και εκπαιδευτικοί θα επιστρέψουν στα σχολεία και θα δυσφορούν από την υγρασία, τη ζέστη και τη σκόνη. Σε συνθήκες αφόρητης ζέστης, είναι αυτονόητο πως τα παιδιά αλλά και οι εκπαιδευτικοί, έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σοβαρότατο εμπόδιο που αποτελεί τροχοπέδη στη μαθησιακή διαδικασία[5]. Κρατούμε ως θετική, τη δημόσια δέσμευση της Επίσημης Πλευράς και τη διακηρυχθείσα πολιτική απόφαση για εγκατάσταση κλιματιστικών σε όλα τα σχολεία και ενεργειακή αναβάθμισή τους, μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, ελπίζοντας πως δεν θα πρόκειται απλά για μια εξαγγελία χωρίς αντίκρισμα.
Στο χρονικό σημείο που βρισκόμαστε, φαίνεται πως χρονίζοντα προβλήματα, πήραν ή θα πάρουν τον δρόμο της επίλυσης. Αν μη τι άλλο, τα θέματα που έχουν τεθεί επιτακτικά, λαμβάνονται υπόψη, υπάρχει παραδοχή για τη σοβαρότητά τους και ειλικρινής πρόθεση για να τύχουν χειρισμού. Φυσικά, στόχος όλων μας, είναι να περάσουμε από τις παραδοχές και τις εξαγγελίες, στην εφαρμογή και τη βελτίωση των συνθηκών, γι’ αυτό πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση.
Την ίδια ώρα, παραμένουν κι άλλα πολλά κρίσιμα ζητήματα που χρήζουν αντιμετώπισης, για βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εκπαιδευτικών, τη διασφάλιση της εργασιακής τους ασφάλειας και την ουσιαστική αναβάθμιση της λειτουργίας του Δημόσιου Σχολείου προς όφελος των μαθητών και της κοινωνίας. Με συνεργασία, ειλικρινή διάλογο, σεβασμό και προσπάθεια, θα τα καταφέρουμε. Καλή δύναμη σε όλους! Καλή αρχή!
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Γενικός Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
[1] https://paideia-news.com/poed/2023/08/18/egkairi-stelexosi-sxoleion-kai-ayksisi-organikon-theseon-sygkoinonoynta-doxeia/?fbclid=IwAR3ZwKsQKG5ay-K_3XdCamY22pE2rnx15hHpxtoN8Y1LVYC86bxyaE-FDPE
[2] https://paideia-news.com/poed/2023/06/14/neo-systima-diorismon-kai-katalogos-dioristeon-epiballetai-na-diorthothoyn-oi-strebloseis/?fbclid=IwAR1NE_w73JfcFP__mDYO8z7Gd56_ULO_QbH0G-SrPSI1vbQ-nB-qyNIkzHk
[3] https://paideia-news.com/poed/2023/08/13/monodromos-i-diatirisi-toy-katalogoy-dioristeon/?fbclid=IwAR2Gid1rqrvvWzJ1AV5zdpZdjsNjF-RxQ9zp6U0Qejb3iTxtne1nwvssOHQ
[4] https://paideia-news.com/poed/2022/03/29/ayksisi-dioikitikoy-xronoy-dieythyntikis-omadas-syndikalistiko-aitima-i-apaitisi-ton-kairon;/
[5] https://paideia-news.com/poed/2023/08/22/i-ergasia-kai-i-mathisi-se-anthropines-kai-asfaleis-synthikes-apoteloyn-dikaioma-kai-apaitisi/?fbclid=IwAR1dgTylhCUbFAbzuhoOG64aNeeMkjXlk49vvTtAYxDIjt-EnNIjnBE3-fg
Η εργασία και η μάθηση σε ανθρώπινες και ασφαλείς συνθήκες, αποτελούν δικαίωμα και απαίτηση!
H διεκδίκηση του δικαιώματος των μαθητών και εκπαιδευτικών να εργάζονται σε ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, με την εγκατάσταση κλιματιστικών και συστημάτων εξαερισμού στις αίθουσες διδασκαλίας, είναι ένα πάγιο και διαχρονικό αίτημα, που αδικαιολόγητα δεν έχει υλοποιηθεί. Τα τελευταία δέκα τουλάχιστον χρόνια, το καθόλα δίκαιο αυτό αίτημα, αντιμετωπιζόταν επιδερμικά από τις Κυβερνήσεις, επικαλούμενες φτηνές δικαιολογίες και σχετικές πολύ βολικές εκθέσεις, κωλυσιεργώντας και αποπροσανατολίζοντας. Όλο αυτό το διάστημα δε, δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο που να βελτιώνει έστω ενεργειακά τα σχολεία, ενώ το θέμα εγκατάστασης κλιματιστικών και συστημάτων εξαερισμού, δεν έχει προχωρήσει καθόλου.
Σύμφωνα με τους περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόμους του 1996 έως 2011 προβλέπεται ότι ο κάθε εργοδότης πρέπει να διασφαλίζει την ασφάλεια και υγεία όλων των εργοδοτουμένων του. Οι περί Ελαχίστων Προδιαγραφών Ασφάλειας και Υγείας στους χώρους Εργασίας Κανονισμοί του 2002 και 2004 προβλέπουν ότι η θερμοκρασία στους χώρους εργασίας πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού κατά τον χρόνο εργασίας, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις εφαρμοζόμενες μεθόδους εργασίας και τη σωματική προσπάθεια που καταβάλλουν οι εργοδοτούμενοι. Την ίδια ώρα, υπάρχει ο κώδικας πρακτικής για τη θερμική καταπόνηση των εργαζομένων (Υπ. Εργασίας - τμήμα επιθεώρησης εργασίας[1]) και ο κώδικας για θερμική καταπόνηση των εργαζομένων σε κλειστούς χώρους (διάταγμα της Υπουργού Εργασίας το οποίο δημοσιεύτηκε στις 18/6/2014 στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας Κ.Δ.Π. 291/2014[2]). Σε όλους τους πίνακες που δημοσιεύονται υπάρχουν πολύ σημαντικά στοιχεία και ευρήματα, που καταδεικνύουν πως οι συνθήκες στα σχολεία είναι απαράδεκτες. Οι συνθήκες δε, σε μια σχολική τάξη δεν αφορούν μόνο τους εκπαιδευτικούς αλλά και τα παιδιά. Σαφέστατα, η Πολιτεία που οφείλει να τηρεί τους νόμους και τους κανονισμούς που η ίδια ψηφίζει, δείχνει να αγνοεί τις υποχρεώσεις της.
Το ζητούμενο είναι να γίνουν ουσιαστικές ενέργειες, που να διασφαλίζουν την οριστική επίλυση του θέματος των κλιματιστικών, με στόχο τη βελτίωση των αντίξοων συνθηκών που βιώνουν μαθητές και εκπαιδευτικοί κατά τις περιόδους ψηλών θερμοκρασιών και σκόνης, με την άμεση εγκατάστασή κλιματιστικών στις αίθουσες διδασκαλίας. Δεν πρέπει επίσης να αγνοείται και η απαίτηση για εγκατάσταση συστημάτων εξαερισμού των σχολικών αιθουσών. Παρά την εγκατάσταση 100 συσκευών εξαερισμού στις αρχές του 2022 για σκοπούς διερεύνησης της αποτελεσματικότητάς τους, η Επίσημη Πλευρά παραμένει ακόμα στο στάδιο της αξιολόγησης, με αόριστο τον χρονικό ορίζοντα υλοποίησης. Είναι άξιο απορίας το τι απέγιναν τελικά οι 100 συσκευές εξαερισμού που ανακοινώθηκαν πως εγκαταστάθηκαν και τα αποτελέσματα της σχετικής έρευνας[3], αλλά και γιατί το όλο εγχείρημα δεν προχώρησε.
Το ζήτημα της υγείας των εκπαιδευτικών και των μαθητών, πρέπει επιτέλους να λυθεί ουσιαστικά, ώστε να διασφαλιστούν ομαλές συνθήκες διδασκαλίας και μάθησης. Σε απάνθρωπες, ακατάλληλες και ανθυγιεινές συνθήκες, προφανώς είναι αδύνατο να γίνει μάθημα. Συνεπώς, αν όντως η Πολιτεία κόπτεται για ένα ανθρώπινο και χαρούμενο σχολείο, οφείλει να διασφαλίσει ότι υπάρχουν και οι ενδεδειγμένες συνθήκες.
Όλα τα έργα και οι μεταρρυθμίσεις στα σχολεία υλοποιήθηκαν όταν υπήρξε πίστη, όραμα και θέληση. Μέχρι σήμερα δυστυχώς, αγνοήθηκαν οι θετικές επιπτώσεις που θα έχει η εγκατάσταση κλιματιστικών και η ενεργειακή αναβάθμιση των σχολείων και δεν υπήρχε πολιτική βούληση για υλοποίηση ενός τέτοιου μέτρου. Η νέα Κυβέρνηση και η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΝ, αν έχουν την πολιτική βούληση και πιστέψουν, σχεδιάσουν και εγκρίνουν τα αναγκαία κονδύλια, θα υλοποιήσουν ένα σημαντικότατο έργο για τα παιδιά και την παιδεία του τόπου. Η δε οικονομική πτυχή είναι σαφώς διαχειρίσιμη, μέσα στα πλαίσια χρονοδιαγράμματος τριετίας/τετραετίας, με σωστό σχεδιασμό και αντίστοιχες βελτιώσεις στις εγκαταστάσεις των σχολικών κτιρίων. Ουσιαστικά, η νέα Κυβέρνηση, έχει την ευκαιρία και τη δυνατότητα εντός της θητείας της, να υλοποιήσει ένα απαραίτητο και εξαιρετικά αναγκαίο έργο προς όφελος της υγείας των παιδιών και των εκπαιδευτικών. Ταυτόχρονα, μέσω αυτής της αναγκαίας επένδυσης, τα σχολικά κτίρια θα μπορούν να αξιοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, καθώς και καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου (ολοήμερο, θερινό σχολείο, επιμορφωτικά κέντρα κλπ.).
Συνοψίζοντας, επιβάλλεται ο σαφής καθορισμός χρονοδιαγράμματος υλοποίησης, χωρίς καμιά άλλη καθυστέρηση από πλευράς Πολιτείας! Αναμένεται επίσης, η συστράτευση και ο συντονισμός με τους Οργανωμένους Γονείς, γιατί σαφέστατα το όλο ζήτημα αφορά την ασφάλεια και την υγεία των παιδιών τους.
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Αντρέας Θεοδώρου, Γενικός Αντιπρόσωπος ΠΟΕΔ, Αντιπρόεδρος Α.Κί.ΔΑ
[1] https://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dliup.nsf/AA15464D2FE5770FC2257E0A003C76A3/$file/Heat_Stress_Code_of_Practice_NEW.pdf
[2] https://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dliup.nsf/All/A2C576ECC8CD38CBC2257E6E0036129C/$file/Thermikos_Fortos_2015_Simeioma_gia_Kodika.pdf
[3] https://paideia-news.com/poed/2022/07/21/systimata-eksaerismoy-stis-sxolikes-aithoyses-apo-meleti-se-meleti-new/?fbclid=IwAR0KUhhDKb-jHc5fmzBRaV2dDQzakYDZ-3rLFV83PvPyJnE9sp4LEdhZAUk