Η φετινή σχολική χρονιά, σηματοδοτεί το τέλος του απαράδεκτου καθεστώτος της αγοράς υπηρεσιών σε όλα τα προγράμματα του Υπουργείου. Ένα καθεστώς που αποτέλεσε μαύρη σελίδα στη Δημόσια Εκπαίδευση και παρά τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, τελικά αποτελεί παρελθόν. Παρά το γεγονός πως η φετινή χρονιά, ουσιαστικά αποτελεί μεταβατική περίοδο για το Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο, ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο, είναι η εργοδότηση από τους καταλόγους διοριστέων και διορισίμων, μέσω της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας.
Με τα όσα δει το φως της δημοσιότητας, οι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί θα εργάζονται μόνο σε ένα πρόγραμμα του ΥΠΑΝ στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, είτε στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο, είτε σε αντικαταστάσεις. Αυτή η πρόνοια ουσιαστικά διασφαλίζει πως περισσότεροι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να εργαστούν, πράγμα επιθυμητό. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να διασφαλιστεί πως η εργασία μόνο στο Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολείο θα προσφέρει αξιοπρεπές εισόδημα, καλές συνθήκες εργασίας και επαγγελματική ασφάλεια.
Παρόλο που η έναρξη της λειτουργίας των Προαιρετικών Ολοήμερων είναι κοντά, οι όροι εργοδότησης των εκπαιδευτικών που θα εργαστούν σε αυτά δεν έχουν διασαφηνιστεί και δεν έχουν ανακοινωθεί. Πέρα από προφορική πληροφόρηση, το τι ακριβώς θα γίνει δεν έχει ανακοινωθεί, με αποτέλεσμα εύλογα οι ενδιαφερόμενοι να κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα. Παράλληλα, προβλέπεται να δημιουργηθεί αναστάτωση στα σχολεία αφού αντικαταστάτες που βρίσκονται ψηλά στον κατάλογο και αποδέχτηκαν αντικαταστάσεις μεγάλης διάρκειας αναμένεται να εγκαταλείψουν αυτές τις αντικαταστάσεις για να εργαστούν με σύμβαση στα ΠΟΣ/ΠΟΝ, κάτι που μπορούσε να αποφευχθεί αν οι διαδικασίες από τους αρμόδιους προχωρούσαν έγκαιρα, παράλληλα με το άνοιγμα των σχολείων. Από τη μία θα αναγκαστούν να διοριστούν άλλοι αντικαταστάτες στη θέση των υφιστάμενων αναστατώνοντας τα παιδιά και τα σχολεία και από την άλλη μεγάλες αντικαταστάσεις θα δοθούν σε αντικαταστάτες που βρίσκονται πιο χαμηλά στον κατάλογο, καθαρά συγκυριακά.
Για πρώτη φορά φέτος θα δοθούν συμβάσεις μερικής απασχόλησης, 15 ή 20 περιόδων από τις 29. Αυτή η ρύθμιση έχει γίνει για να διοριστεί ο μέγιστος δυνατός αριθμός εκπαιδευτικών και να μην μείνουν αδιόριστοι εκπαιδευτικοί που εργάζονταν παλαιότερα στα Προαιρετικά Ολοήμερα μέσω των μητρώων. Σταδιακά, χωρίς φυσικά να θυματοποιηθεί κόσμος, θα πρέπει να μετατρέπεται αριθμός αυτών των συμβάσεων σε συμβάσεις πλήρους απασχόλησης. Για τη φετινή σχολική χρονιά όμως θα πρέπει να ξεκαθαρίσει ο τρόπος αναγνώρισης και πίστωσης της εκπαιδευτικής υπηρεσίας στους καταλόγους.
Αυτή τη στιγμή, ο τρόπος υπολογισμού της υπηρεσίας στον κατάλογο διορισίμων είναι με τον μήνα, με χρονικό ορίζοντα τις 31 Αυγούστου κάθε χρόνου (σχολικό έτος), επομένως δεν αναμένεται να υπάρξει πρόβλημα στην πίστωση της υπηρεσίας από τα ΠΟΣ/ΠΟΝ. Στον κατάλογο διοριστέων όμως, ένας συμβασιούχος πρέπει να έχει εργαστεί με σύμβαση για 11 μήνες και 16 μέρες μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου (ημερολογιακό έτος)[1], για να πάρει μισή μονάδα στον κατάλογο της επόμενης χρονιάς. Στις περιπτώσεις όμως που η σύμβαση είναι 15/29, η υπηρεσία μετρά στα 2/3[2]. Επομένως, εφαρμόζοντας την υφιστάμενη πρακτική στις συμβάσεις των ΠΟΣ, για κάθε 8 μήνες υπηρεσίας θα μετρούν οι 5.3. Συνεπώς, για να πιστωθεί μισή μονάδα στον κατάλογο διοριστέων θα πρέπει να εργαστούν για περίπου 17.25 μήνες (με σύμβαση 15/29). Επομένως, από τη στιγμή που η πρόθεση των αρμοδίων είναι να δώσουν συμβάσεις για 8 μήνες, οι συμβασιούχοι αυτοί θα πρέπει να εργαστούν για 3 σχολικές χρονιές για να τους πιστωθεί μισή μονάδα στον κατάλογο διοριστέων, τρία σχεδόν χρόνια μετά. Είναι πιθανόν άτομα που θα εργαστούν με αυτό το καθεστώς για μία ή περισσότερες σχολικές χρονιές να μην προλάβει να τους πιστωθεί ποτέ υπηρεσία στον κατάλογο διοριστέων, αφού το 2027 πρόκειται να καταργηθεί. Σε αυτό το χρονικό διάστημα αντικαταστάτες που βρίσκονται ψηλά στον κατάλογο θα τους πιστωθεί μισή ή και μία μονάδα, προσπερνώντας τους συμβασιούχους με απασχόληση 15/29.
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, πως η Επίσημη Πλευρά θα πρέπει να ξεκαθαρίσει στους ενδιαφερόμενους, πώς ακριβώς θα πιστωθεί η υπηρεσία στον κατάλογο διοριστέων, έτσι ώστε να πάρουν σημαντικές αποφάσεις, οι οποίες πιθανόν να επηρεάσουν άμεσα το εργασιακό τους μέλλον για τα επόμενα χρόνια. Ενδεχομένως να πρέπει να γίνουν και οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις, ή να ληφθούν σχετικές νομικές γνωματεύσεις από τη νομική υπηρεσία του Κράτους. Σε αντίθετη περίπτωση, οι υποψήφιοι θα εργάζονται με ανασφάλεια και το ΥΠΑΝ ή/και η ΕΕΥ θα είναι εκτεθειμένοι.
Επιπρόσθετα, με την κατάργηση πλέον της αγοράς υπηρεσιών και την πρόσληψη εκπαιδευτικών με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, το δικαίωμα των συμβασιούχων που θα εργάζονται στα ΠΟΣ/ΠΟΝ σε άδεια ασθενείας και απουσίας πρέπει να διασφαλιστεί. Συνεπώς, στα συμβόλαια που θα προσφερθούν, πρέπει να προνοούνται άδειες απουσίας και ασθενείας, στα πρότυπα εκείνων που προσφέρονται στις αντίστοιχες συμβάσεις σε πρωινό χρόνο, αναλογικά.
Επίσης, με δεδομένο πως τη νέα σχολική χρονιά τα ολοήμερα θα λειτουργήσουν στις 2 Οκτωβρίου, η λειτουργία των ΠΟΣ/ΠΟΝ και άρα η διάρκεια των συμβολαίων που θα προσφερθούν, πρέπει να είναι μέχρι το τέλος της χρονιάς. Αυτό προφανώς, θα λύσει σε κάποιο βαθμό, το πρόβλημα που προκύπτει με την πίστωση υπηρεσίας για σκοπούς μοριοδότησης στους καταλόγους. Από την επόμενη σχολική χρονιά δε, το ολοήμερο πρέπει να ξεκινά από την πρώτη μέρα επιστροφής των μαθητών στα σχολεία και η διάρκεια των συμβάσεων θα πρέπει να είναι ολόχρονη.
Πρέπει να τονιστεί, πως αν το ΥΠΑΝ επιθυμεί να πετύχει σταθερότητα στο προσωπικό τότε οι εκπαιδευτικοί των ΠΟΣ/ΠΟΝ θα πρέπει να έχουν δικαίωμα σε προσαυξήσεις, όπως όλους τους άλλους υπαλλήλους. Η αμοιβή όλων των εκπαιδευτικών με την ίδια μισθολογική κλίμακα καθορίζεται ως βασικό εργασιακό δικαίωμα από τον ILO (International Labour Organization) και την UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization).
Επιπρόσθετα θα πρέπει να ξεκαθαριστεί πότε και πώς οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται με αυτό το καθεστώς στα ΠΟΣ/ΠΟΝ θα μετατραπούν σε αορίστου χρόνου, μετά από 30 μήνες υπηρεσίας.
Λίγες μόνο μέρες πριν την έναρξη λειτουργίας του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου δεν έχουν ξεκαθαριστεί βασικά ερωτήματα όσον αφορά το νέο καθεστώς εργοδότησης. Πέραν του μισθολογικού μέρους, τόσο τα δικαιώματα τα οποία θα έχουν οι συμβασιούχοι όσο και ο τρόπος πίστωσης της υπηρεσίας στους καταλόγους διοριστέων/διορισίμων αλλά και η μελλοντική μετατροπή τους σε αορίστου χρόνου εκπαιδευτικούς, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα για να μπορούν οι εκπαιδευτικοί αυτοί, να αποφασίσουν πώς θα προχωρήσουν, σε μια κρίσιμη καμπή στην επαγγελματική τους πορεία.
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Γενικός Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Λεωνίδας Χατζηλοΐζου, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ, Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
[1] http://www.eey.gov.cy/%CE%A3%CE%A5%CE%A7%CE%9D%CE%95%CE%A3-%CE%95%CE%A1%CE%A9%CE%A4%CE%97%CE%A3%CE%95%CE%99%CE%A3
[2] http://www.eey.gov.cy/pinakes/%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%AB%CE%A0%CE%97%CE%A1%CE%95%CE%A3%CE%99%CE%91