Η εργασία και η μάθηση σε ανθρώπινες και ασφαλείς συνθήκες, αποτελούν δικαίωμα και απαίτηση!
H διεκδίκηση του δικαιώματος των μαθητών και εκπαιδευτικών να εργάζονται σε ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, με την εγκατάσταση κλιματιστικών και συστημάτων εξαερισμού στις αίθουσες διδασκαλίας, είναι ένα πάγιο και διαχρονικό αίτημα, που αδικαιολόγητα δεν έχει υλοποιηθεί. Τα τελευταία δέκα τουλάχιστον χρόνια, το καθόλα δίκαιο αυτό αίτημα, αντιμετωπιζόταν επιδερμικά από τις Κυβερνήσεις, επικαλούμενες φτηνές δικαιολογίες και σχετικές πολύ βολικές εκθέσεις, κωλυσιεργώντας και αποπροσανατολίζοντας. Όλο αυτό το διάστημα δε, δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο που να βελτιώνει έστω ενεργειακά τα σχολεία, ενώ το θέμα εγκατάστασης κλιματιστικών και συστημάτων εξαερισμού, δεν έχει προχωρήσει καθόλου.
Σύμφωνα με τους περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόμους του 1996 έως 2011 προβλέπεται ότι ο κάθε εργοδότης πρέπει να διασφαλίζει την ασφάλεια και υγεία όλων των εργοδοτουμένων του. Οι περί Ελαχίστων Προδιαγραφών Ασφάλειας και Υγείας στους χώρους Εργασίας Κανονισμοί του 2002 και 2004 προβλέπουν ότι η θερμοκρασία στους χώρους εργασίας πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού κατά τον χρόνο εργασίας, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις εφαρμοζόμενες μεθόδους εργασίας και τη σωματική προσπάθεια που καταβάλλουν οι εργοδοτούμενοι. Την ίδια ώρα, υπάρχει ο κώδικας πρακτικής για τη θερμική καταπόνηση των εργαζομένων (Υπ. Εργασίας - τμήμα επιθεώρησης εργασίας[1]) και ο κώδικας για θερμική καταπόνηση των εργαζομένων σε κλειστούς χώρους (διάταγμα της Υπουργού Εργασίας το οποίο δημοσιεύτηκε στις 18/6/2014 στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας Κ.Δ.Π. 291/2014[2]). Σε όλους τους πίνακες που δημοσιεύονται υπάρχουν πολύ σημαντικά στοιχεία και ευρήματα, που καταδεικνύουν πως οι συνθήκες στα σχολεία είναι απαράδεκτες. Οι συνθήκες δε, σε μια σχολική τάξη δεν αφορούν μόνο τους εκπαιδευτικούς αλλά και τα παιδιά. Σαφέστατα, η Πολιτεία που οφείλει να τηρεί τους νόμους και τους κανονισμούς που η ίδια ψηφίζει, δείχνει να αγνοεί τις υποχρεώσεις της.
Το ζητούμενο είναι να γίνουν ουσιαστικές ενέργειες, που να διασφαλίζουν την οριστική επίλυση του θέματος των κλιματιστικών, με στόχο τη βελτίωση των αντίξοων συνθηκών που βιώνουν μαθητές και εκπαιδευτικοί κατά τις περιόδους ψηλών θερμοκρασιών και σκόνης, με την άμεση εγκατάστασή κλιματιστικών στις αίθουσες διδασκαλίας. Δεν πρέπει επίσης να αγνοείται και η απαίτηση για εγκατάσταση συστημάτων εξαερισμού των σχολικών αιθουσών. Παρά την εγκατάσταση 100 συσκευών εξαερισμού στις αρχές του 2022 για σκοπούς διερεύνησης της αποτελεσματικότητάς τους, η Επίσημη Πλευρά παραμένει ακόμα στο στάδιο της αξιολόγησης, με αόριστο τον χρονικό ορίζοντα υλοποίησης. Είναι άξιο απορίας το τι απέγιναν τελικά οι 100 συσκευές εξαερισμού που ανακοινώθηκαν πως εγκαταστάθηκαν και τα αποτελέσματα της σχετικής έρευνας[3], αλλά και γιατί το όλο εγχείρημα δεν προχώρησε.
Το ζήτημα της υγείας των εκπαιδευτικών και των μαθητών, πρέπει επιτέλους να λυθεί ουσιαστικά, ώστε να διασφαλιστούν ομαλές συνθήκες διδασκαλίας και μάθησης. Σε απάνθρωπες, ακατάλληλες και ανθυγιεινές συνθήκες, προφανώς είναι αδύνατο να γίνει μάθημα. Συνεπώς, αν όντως η Πολιτεία κόπτεται για ένα ανθρώπινο και χαρούμενο σχολείο, οφείλει να διασφαλίσει ότι υπάρχουν και οι ενδεδειγμένες συνθήκες.
Όλα τα έργα και οι μεταρρυθμίσεις στα σχολεία υλοποιήθηκαν όταν υπήρξε πίστη, όραμα και θέληση. Μέχρι σήμερα δυστυχώς, αγνοήθηκαν οι θετικές επιπτώσεις που θα έχει η εγκατάσταση κλιματιστικών και η ενεργειακή αναβάθμιση των σχολείων και δεν υπήρχε πολιτική βούληση για υλοποίηση ενός τέτοιου μέτρου. Η νέα Κυβέρνηση και η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΝ, αν έχουν την πολιτική βούληση και πιστέψουν, σχεδιάσουν και εγκρίνουν τα αναγκαία κονδύλια, θα υλοποιήσουν ένα σημαντικότατο έργο για τα παιδιά και την παιδεία του τόπου. Η δε οικονομική πτυχή είναι σαφώς διαχειρίσιμη, μέσα στα πλαίσια χρονοδιαγράμματος τριετίας/τετραετίας, με σωστό σχεδιασμό και αντίστοιχες βελτιώσεις στις εγκαταστάσεις των σχολικών κτιρίων. Ουσιαστικά, η νέα Κυβέρνηση, έχει την ευκαιρία και τη δυνατότητα εντός της θητείας της, να υλοποιήσει ένα απαραίτητο και εξαιρετικά αναγκαίο έργο προς όφελος της υγείας των παιδιών και των εκπαιδευτικών. Ταυτόχρονα, μέσω αυτής της αναγκαίας επένδυσης, τα σχολικά κτίρια θα μπορούν να αξιοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, καθώς και καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου (ολοήμερο, θερινό σχολείο, επιμορφωτικά κέντρα κλπ.).
Συνοψίζοντας, επιβάλλεται ο σαφής καθορισμός χρονοδιαγράμματος υλοποίησης, χωρίς καμιά άλλη καθυστέρηση από πλευράς Πολιτείας! Αναμένεται επίσης, η συστράτευση και ο συντονισμός με τους Οργανωμένους Γονείς, γιατί σαφέστατα το όλο ζήτημα αφορά την ασφάλεια και την υγεία των παιδιών τους.
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Αντρέας Θεοδώρου, Γενικός Αντιπρόσωπος ΠΟΕΔ, Αντιπρόεδρος Α.Κί.ΔΑ
[1] https://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dliup.nsf/AA15464D2FE5770FC2257E0A003C76A3/$file/Heat_Stress_Code_of_Practice_NEW.pdf
[2] https://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dliup.nsf/All/A2C576ECC8CD38CBC2257E6E0036129C/$file/Thermikos_Fortos_2015_Simeioma_gia_Kodika.pdf
[3] https://paideia-news.com/poed/2022/07/21/systimata-eksaerismoy-stis-sxolikes-aithoyses-apo-meleti-se-meleti-new/?fbclid=IwAR0KUhhDKb-jHc5fmzBRaV2dDQzakYDZ-3rLFV83PvPyJnE9sp4LEdhZAUk