Από το 1994 η UNESCO καικατ’ επέκταση οι Επίσημοι Φορείς της Εκπαίδευσης σε κάθε Κράτος, η Διεθνής των Εκπαιδευτικών και οι ανά τον κόσμο Εκπαιδευτικές Οργανώσεις έχουν ορίσει την 5η Οκτωβρίου κάθε χρόνου ως την Παγκόσμια Μέρα Εκπαιδευτικού. Η συγκεκριμένη μέρα ορίστηκε σε ανάμνηση της 5ης Οκτωβρίου του 1966, κατά την οποία συνομολογήθηκε μεταξύ του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, ILO και της UNESCO το ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ του Εκπαιδευτικού, το οποίο συνυπογράφηκε συνακόλουθα από όλα τα Κράτη Μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Συγκεκριμένα τη μέρα αυτή, 5 Οκτωβρίου 1966, οργανώθηκε από την UNESCO σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας ειδικό Διακυβερνητικό Συνέδριο, το οποίο υιοθέτησε το πλαίσιο των δικαιωμάτων και των υπευθυνοτήτων που συνιστούν και κατοχυρώνουν το στάτους του εκπαιδευτικού.
Στη διακήρυξη υποδεικνύονται τα διεθνώς αποδεκτά επίπεδα για την αρχική εκπαίδευση αλλά και τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, την εργοδότηση και τις συνθήκες διδασκαλίας, μάθησης και εργασίας.
Περιλαμβάνει αναλυτικά συστάσεις για τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών, σε διάφορα επίπεδα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την εκπαίδευση μέσα από την οδό των διαπραγματεύσεων με τις εκπαιδευτικές αρχές.
Κρίνεται, δε, ακόμα πιο σημαντική η συμμετοχή στις διεργασίας λήψης αποφάσεων περί διαμόρφωσης εκπαιδευτικής πολιτικής όταν υπογραμμίζεται από τη Διεθνή Κοινότητα ο εξαιρετικά σημαντικός ρόλος τους στην επίτευξη των στόχων της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, ιδιαίτερα για το Κεφάλαιο 4 που αφορά την Εκπαίδευση.
Ως εκ τούτου τη μέρα αυτή υπενθυμίζεται ο σημαντικός ρόλος των εκπαιδευτικών στην παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα αλλά και ευρύτερα στη διακυβέρνηση και σχεδιασμό πολιτικής για την εκπαίδευση.
Παγκόσμια Μέρα Εκπαιδευτικού 2022
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως, για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα του Εκπαιδευτικού, υπάρχει κοινή διακήρυξη της UNESCO, του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας ILO, της UNICEF και της Διεθνούς των Εκπαιδευτικών υπό τον γενικό τίτλο,
που δηλοί θέση «η αλλαγή στο περιεχόμενο και τον χαρακτήρα της εκπαίδευσης, ήτοι ο μετασχηματισμός της εκπαίδευσης αρχίζει από τους εκπαιδευτικούς» .
Ως επίκαιρο επισημαίνεται στη διακήρυξη το απόφθεγμα του μεγάλου στοχαστή και φιλόσοφου, προσηλωμένου στη δημοκρατία John Dewey (1959 – 1952): «δεν μπορείς να διδάξεις σήμερα με τον ίδιο τρόπο που έπραττες χθες για να προετοιμάσεις τους μαθητές για το αύριο». Πόσο μάλλον που το πλέον σίγουρο σήμερα, ακόμα και στον παρόντα χρόνο, είναι η αβεβαιότητα!
Τι είναι αυτό, άραγε, που ώθησε τους 4 Διεθνείς Οργανισμούς σε κοινή διακήρυξη φέτος; Μέσα από το κείμενο διαπιστώνεται και αναγνωρίζεται ο κρίσιμος ρόλος που οι εκπαιδευτικοί σε όλο τον κόσμο διαδραμάτισαν κρατώντας ζωντανή τη διαδικασία της μάθησης μέσα στο σκοτάδι που η πανδημία σκόρπισε σε όλο τον κόσμο. Σε πολλές, δε, χώρες, όπως και στην Κύπρο, χωρίς την αναγκαία υποδομή και εξοπλισμό αλλά και υποστήριξη από τις Αρμόδιες Αρχές.
Αυτή η διαπίστωση, τεκμηριωμένη με γεγονότα τριών χρόνων, οδηγεί και σε ένα ξεκάθαρο συμπέρασμα, το οποίο με συνοπτικό πλην ανάγλυφο τρόπο αποτυπώνεται ως αναγκαιότητα, στην οποία τα Κράτη καλούνται από τους 4 Οργανισμούς να απαντήσουν έμπρακτα και ουσιαστικά:
Ο εκπαιδευτικός:
- Μπορεί να απαντήσει στην πρόκληση της εκπαίδευσης του 21ου αιώνα με μοναδικό τρόπο και αυτό είναι αναμφισβήτητο,
- Πρέπει να έχει στη διάθεσή του όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να προσφέρει την ποιοτική μάθηση που δικαιούται το κάθε παιδί,
- Επιβάλλεται να μετέχει διά της συλλογικής, συνδικαλιστικής του έκφρασης στη διαμόρφωση πολιτικής και του σχεδιασμού υλοποίησης της,
- Είναι αναγκαίο να μετέχει σε διαρκή οργανωμένη κατάρτιση και επιμόρφωση, ώστε να τον καθιστά δυνατό να απαντά καταφατικά απέναντι σε κάθε πρόκληση διδασκαλίας στη συνεχώς μεταβαλλόμενη επικαιρότητα,
- Σαφώς και αδιαπραγμάτευτα πρέπει να απολαμβάνει τον κατάλληλων εργασιακών όρων και συνθηκών, που αφορούν τόσο σε βιοτικό επίπεδο όσο και επαγγελματική ασφάλεια,
Τι συνεπάγεται η πιο πάνω σύσταση; Μα το αυτονόητο: Η κάθε Πολιτεία, στη βάση και των ιδιαίτερων δεδομένων της χώρας της, να ενισχύσει τον εκπαιδευτικό επενδύοντας σε αυτόν απαντώντας καταφατικά και έμπρακτα στα πιο πάνω ζητούμενα.
Καταληκτικά:
Στην Κύπρο του 2022:
- Ο δάσκαλος, η νηπιαγωγός, ο ειδικός εκπαιδευτικός έχει όλα τα εχέγγυα, ικανοποιεί τις προϋποθέσεις για να ανταποκριθεί στο παλυφασματικό των σημερινών απαιτήσεων που το παιδί του 2022 έχει για να είναι δυνατό το 2032.
- Η Πολιτεία πράττει τα δέοντα για να τον ενισχύσει και να ξετυλίξει όλα αυτά που διαθέτει;
Σαφώς και η σημερινή ημέρα είναι μια ευκαιρία ανάγνωσης της εκπαιδευτικής πραγματικότητας και αναλογισμού ως προς την ευθύνη της Κοινωνίας και της Πολιτείας να στηρίξει τον εκπαιδευτικό ώστε αυτός να προσφέρει στο παιδί ό, τι αυτό δικαιούται.
Απόστολος Αποστολίδης
Δάσκαλος
Πρόεδρος Ανεξάρτητης Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγώ