Η Πολιτεία διαχρονικά επιδεικνύει αδιαφορία, για μια πολύ μεγάλη μερίδα εκπαιδευτικών, που προσφέρουν στα σχολεία και διασφαλίζουν την ομαλή τους λειτουργία. Χιλιάδες αντικαταστάτες αντιμετωπίζονται ως αναλώσιμοι! Ως σύγχρονοι σκλάβοι με μηδενικά δικαιώματα. Οι αντικαταστάτες δεν είχαν και δεν έχουν εργασιακούς όρους και συνεπαγωγικά ούτε και δικαιώματα. Γύρω στο 2013, οι αντικαταστάτες στερήθηκαν το δικαίωμα να πληρώνονται ανεργιακό επίδομα για τις περιόδους των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Το 2014, μετατράπηκαν από το ΥΠΠΑΝ σε ωρομίσθιους, αγνοώντας τη φύση της εργασίας ενός εκπαιδευτικού Πρωτοβάθμιας και όλα τα καθήκοντα που απορρέουν από τη θέση. Το 2015 ψηφίστηκε πανηγυρικά το Νέο Σύστημα Διορισμών, το οποίο και με βούλα έβαλε ταφόπλακα στο επαγγελματικό μέλλον χιλιάδων αντικαταστατών. Η πρόνοια για κατάργηση των καταλόγων διοριστέων το 2027 ουσιαστικά βάζει το δίλημμα «εξετάσεις ή ανεργία το 2027» και αναπόφευκτα ώθησε αρκετούς να σκεφτούν τις επαγγελματικές - εναλλακτικές τους επιλογές και μέλλον.
Τα τελευταία δύο χρόνια, με την πανδημία να προελαύνει, τα σχολεία δοκιμάζονται καθημερινά. Τεράστιο πρόβλημα ειδικά κατά το τέλος της περσινής χρονιάς και καθ΄ όλη τη φετινή, αποτελεί η αδυναμία εξεύρεσης αντικαταστατών. Τα κενά που προκύπτουν από τις δικαιολογημένες απουσίες συναδέλφων είναι τεράστια. Μεγάλος αριθμός διαθέσιμων αντικαταστάσεων δεν παραχωρείται και τα σχολεία μένουν ξεκρέμαστα. Το γεγονός αυτό συνεπαγωγικά, δημιουργεί αφόρητη πίεση στα σχολεία και στο ανθρώπινο δυναμικό, αφού κυριολεκτικά οι αντοχές είναι οριακές και ο φόρτος εργασίας δυσβάστακτος. Τα σχολεία πορεύονται υποστελεχωμένα, και αλυσιδωτά προκύπτουν ζητήματα απώλειας διδακτικού χρόνου, αλλά και ασφάλειας.
Πρωτεύοντα ρόλο στη διαμορφωθείσα κατάσταση, διαδραματίζει η άρνηση της Επίσημης Πλευράς να λύσει ικανοποιητικά και καταλυτικά τα ζητήματα των αντικαταστάσεων και αντικαταστατών, τα οποία με το πέρασμα των χρόνων, όχι μόνο δεν αμβλύνονται αλλά πολλαπλασιάζονται και γιγαντώνονται! Την ίδια ώρα το ΥΠΠΑΝ ψάχνει να βρει λύσεις στο πρόβλημα έλλειψης ενδιαφερόμενων εκπαιδευτικών σε λανθασμένη κατεύθυνση, κάτι που αποτελεί και προσφιλή του τακτική. Με τις πρόσφατες ανακοινώσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, η λύση που έχει προκρίνει η Επίσημη Πλευρά, είναι η αναζήτηση αντικαταστατών ανάμεσα σε φιλολόγους και νηπιαγωγούς, για κενά που προκύπτουν στα Δημοτικά. Τακτική που προκαλεί τεράστιο προβληματισμό και ουσιαστικά υποβαθμίζει την Παιδαγωγική Επιστήμη. Μια εξαγγελία, έστω και προσωρινή, καθόλα προσβλητική για τους επιστήμονες δασκάλους και νηπιαγωγούς, αλλά και για τους φιλολόγους που υπηρετούν την Επιστήμη της Φιλολογίας.
Η μόνη και σίγουρη λύση που θα έπρεπε να δοθεί άμεσα από την Επίσημη Πλευρά, είναι η διασφάλιση ανθρώπινων συνθηκών εργοδότησης, στους αδιόριστους προσοντούχους εκπαιδευτικούς. Συνθήκες που να καθιστούν την εργοδότηση ελκυστική, με στοιχειώδη ωφελήματα και κίνητρα, για να πειστούν οι χιλιάδες αδιόριστοι να στρέψουν το ενδιαφέρον τους για διορισμό σε θέση αντικαταστάτη. Μόνο έτσι θα λυθούν μόνιμα, αποτελεσματικά και ουσιαστικά, τα κενά που προκύπτουν και θα προσφερθεί ικανοποιητική στήριξη στα σχολεία αλλά και στα παιδιά.
Το ΥΠΠΑΝ οφείλει … χθες, να δώσει λύσεις! Οφείλει να τροχοδρομήσει, την άμεση επίλυση των ζητημάτων των αντικαταστατών, τα οποία είναι πολλά και βαλτωμένα για χρόνια. Επιβάλλεται να εφαρμοστεί άμεσα η «δεξαμενή αντικαταστατών». Απαιτείται να γίνει αύξηση των κατανομών λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος διορισμού, πέραν της μιας και το σύστημα να ανοίγει και τα Σαββατοκύριακα, μιας και οι ανάγκες λόγω της πανδημίας προκύπτουν καθημερινά. Παράλληλα, είναι επιτακτική η ανάγκη διορισμού όλων των αντικαταστατών με πλήρες ωράριο. Πρέπει επίσης, οι εργασιακές συνθήκες των αντικαταστατών να γίνουν πιο ανθρώπινες και να βελτιωθούν ουσιαστικά, ώστε να γίνει η εργασία στο καθεστώς αντικαταστάτη πιο ελκυστική. Οι όροι υπηρεσίας των αντικαταστατών πρέπει να καθοριστούν άμεσα: δικαίωμα σε άδεια ασθενείας και άδεια για προσωπικούς λόγους, δικαίωμα σε ανεργιακό επίδομα, αναγνώριση μονάδων μετάθεσης, αναγνώριση καθεστώτος αορίστου χρόνου για αντικαταστάτες, επαναφορά σε πλήρες ωράριο εργασίας, άδεια απουσίας ή ασθενείας με πλήρεις απολαβές λόγω επαφής ή κρούσματος κορονοϊού κ.ά.
Η στάση του ΥΠΠΑΝ σε θέματα αντιμετώπισης του ανθρώπινου δυναμικού πρέπει να αναθεωρηθεί. Ειδικά η μεταχείρισή που τυγχάνουν οι νεαρότεροι εκπαιδευτικοί (αντικαταστάτες, αυτοεργοδοτούμενοι, συμβασιούχοι ορισμένου και αορίστου χρόνου), καθιστούν τη ζήτηση εργασίας στα Δημόσια Σχολεία, ως καθόλου ελκυστική, με αποτέλεσμα τα σχολεία να έχουν να αντιμετωπίσουν τρομερές δυσκολίες και κενά. Είναι εκ των ων ουκ άνευ, πως επιβάλλεται να προωθηθούν τάχιστα λύσεις για τις αντικαταστάσεις και τους αντικαταστάτες, που να βοηθήσουν έτσι ώστε τα σχολεία, να λειτουργήσουν ομαλά.
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Αναστασία Μαγίδου, Αντικαταστάτρια Προδημοτικής και Ειδικής Εκπαίδευσης, Μέλος ΔΣ Α.Κί.ΔΑ